Cái chết của người Mỹ gốc Phi Châu George Floyd từ hôm thứ Hai 25 tháng 5/2020, đã bước sang ngày thứ 9, với những cuộc biểu tình đưa đến bạo loạn tiếp tục xẩy ra trên nhiều thành phố và tiểu bang trên nước Mỹ. Những cuộc biểu tình này ngoài lý do cái chết của Floyd còn được biết đã đến từ những mâu thuẫn và căng thẳng kéo dài từ lâu giữa cộng đồng người da đen và cảnh sát Hoa Kỳ. Tại Hoa Kỳ tỉ lệ thất nghiệp trong cộng đồng người Mỹ đen cao hơn so với người da trắng. Họ ngoài ra còn chịu những bất bình đẳng kinh tế xã hội và sự phân biệt chủng tộc.
Sự giận dữ của người Mỹ đen qua cái chết của Floyd tuy nhiên đã có thể được nhanh chóng giải quyết nếu các vị lãnh đạo của thành phố Minneapolis đã sớm nhìn ra được vấn đề và cho truy tố ngay Derek Chauvin, viên cảnh sát Mỹ trắng người gây ra cái chết của Floyd, thay vì đợi đến khi sở cảnh sát Minneapolis bị người biểu tình đốt cháy, thì mới cho bắt giữ và truy tố cảnh sát viên nói trên. Trước đó, theo khám nghiệm sơ bộ, quận hạt cho biết là đã không có bằng chứng cái chết của nạn nhân là do bị "ngạt thở hay bị siết cổ". Điều này tuy nhiên đã mâu thuẫn với kết quả cuộc giảo nghiệm độc lập do hai bác sĩ Michael Baden và Allecia Wilson thực hiện qua yêu cầu của gia đình Floyd. Kết quả này đưa đến kết luận rằng, ông Floyd đã chết ngay tại hiện trường do cổ và lưng bị đè lên, kèm với tư thế bị còng tay sau lưng đưa đến tình trạng máu không đưa được lên não.
Sự bắt giữ và truy tố một mình cảnh sát viên Chauvin tuy nhiên đã không làm dịu đi sự giận dữ của những người biểu tình. Họ đòi hỏi phải truy tố tất cả bốn cảnh sát viên có liên quan tới cái chết của Floyd. Các cuộc biểu tình những ngày sau đó đã gia tăng cường độ với những sự bạo loạn xẩy ra, khi người biểu tình đốt phá cửa hàng và cướp đoạt các hàng hóa tại các khu vực thương mại tại các thành phố trên các tiểu bang Hoa Kỳ. Sự việc càng trở nên nghiêm trong hơn khi có những người dân vô tội khác đã bị giết chết vì những kẻ hôi của. Điều mà ban tổ chức những cuộc biểu tình đã không thừa nhận đó là chủ trương của họ.
Theo các phóng viên theo dõi những cuộc biểu tình tại Minneapolis trong nhiều đêm liền ở nhiều địa điểm khác nhau, và qua tố cáo của giới chức lãnh đạo tại Minnesota về “những tay kích động từ bên ngoài” đa số đều là người da trắng, có một thành phần gọi là “vô Chính Phủ,” lợi dụng đêm tối để khuynh đảo các cuộc biểu tình ôn hòa. Thành phần theo chủ nghĩa vô chính phủ đó, theo một chuyên gia an ninh, thường nhắm vào các định chế kinh tế phát triển vì theo họ, đó là biểu tượng của tham nhũng.
Những nhóm người bí mật này đã xuất hiện dưới hình ảnh của những nhân viên cứu thương với chữ thập đỏ dán vào quần áo, tiến lên đối đầu với cảnh sát và lực lượng Vệ Binh Quốc Gia. Họ đi tới đâu, lửa nổi lên đến đó, cửa kiếng bị đập, hủy phá các xe đậu lề đường. Những người này không muốn nói chuyện với các phóng viên. Có đôi khi họ giật lấy máy ảnh của những nhà báo đang làm trách nhiệm và phá hủy chúng.
Trước những sự việc này, Tổng thống Trump trong các ngày qua, thay vì lên trấn an những người biểu tình là công lý sẽ được thực thi trong cái chết của George Floyd và yêu cầu những người biểu tình kiềm chế sự bạo động, hoặc kêu gọi ban tổ chức các cuộc biểu tình tiếp tay không để những cuộc biểu tình ôn hòa bị kích động bởi những thành phần thừa nước đục thả câu làm mất đi chính nghĩa của việc đòi công lý, thì ông lại đổ thêm dầu vào lửa với những lời tuyên bố được xem là xúi dục bạo động khi nói rằng những người biểu tình sẽ gặp phải những con chó dữ và những vũ khí lợi hại nếu tiến qua hàng rào của Bạch Cung, hay ra lệnh cho thống đốc các tiểu bang dùng Vệ Binh Quốc Gia để dập tắt biểu tình, nếu không ông sẽ dùng quyền tổng thống để gửi quân đội tới đó dẹp biểu tình. Lời đề nghị gởi quân đội đến trợ giúp của tổng thống vào tối thứ Hai 01 tháng 6/2020, tuy nhiên đã bị thống đốc Greg Abbott (R) của Texas khước từ trong cuộc họp báo vào ngày thứ Ba với phát biểu “Chúng tôi sẽ không yêu cầu gởi quân đội Hoa Kỳ đến tiểu bang Texas bởi vì người Texas chúng tôi có thể giải quyết được chuyện của Texas.” Bộ trưởng Quốc Phòng Mark Esper, cạnh đó, vào ngày thứ Tư 03 tháng 6/2020 cũng cho biết ông sẽ không ủng hộ việc khơi thức một đạo luật cho phép tổng thống Trump xử dụng quân đội Hoa Kỳ vào việc dập tắt trong nước các cuộc biểu tình phản đối cái chết của Floyd.
Trong một quốc gia, tài lãnh đạo của một vị nguyên thủ được nhìn thấy rõ ràng nhất khi đất nước xẩy ra một biến cố lớn. Hoa Kỳ vừa trải qua các biến cố lớn: Covid-19 và sự khủng hoảng kinh tế, bây giờ lại cộng thêm những cuộc biểu tình bạo loạn do cái chết của người Mỹ đen George Floyd trong tay người cảnh sát Mỹ trắng Derek Chauvin. Giỏi hay dở, sự lãnh đạo của tổng thống Trump qua cách ông ứng phó và điều hành đất nước đã được quốc gia nhìn thấy rõ. Trong cuộc tái tranh cử vào tháng Mười Một cuối năm nay, tổng thống Trump sẽ có câu trả lời về sự tín nhiệm mà người dân Hoa Kỳ đã dành cho ông.
Tuệ Vân
Ngày 03/06/2020