Sau những tin tức về tai nạn hoặc nhập viện trong tình trạng nguy hiểm của du học sinh và các em lao động Việt Nam, tôi nhận không ít tin nhắn hỏi thăm về chế độ bảo hiểm sức khỏe của Nhật Bản, Trường hợp lỡ bị bệnh nặng, chi phí trị liệu cao, không có khả năng chi trả thì sẽ như thế nào?
Khi làm việc tại Nhật, người lao động được đóng trọn gói bảo hiểm xã hội gồm sức khỏe, hưu trí và thuê dụng lao động (hay gọi là BH thất nghiệp).
Nếu bị tai nạn trong công ty, thường sẽ dùng bảo hiểm lao động của công ty. Tuy nhiên khi bị bệnh hay tai nạn tại nhà, ngoài giờ lao động, phải dùng tới bảo hiểm sức khỏe, bệnh nhân trả 30% , BH trả 70%.
Những bệnh nhẹ hay xảy ra như cảm cúm, đau bao tử, té có vết thương v.v... thì mức chi trả 30% chỉ vài ngàn Yen, thế nhưng nếu nhập viện do phải mổ như ruột thừa, viêm não, đột quị... thì người bệnh phải trả viện phí lên tới cả triệu Yen, có khi vài trăm Man ( vài chục ngàn Đô US cho dễ hiểu).
May mắn là bảo hiểm sức khỏe của Nhật có chế độ Cao ngạch y liệu (高額医療), khi nhập viện nhanh chóng làm thủ tục ở bệnh viện thì với mức thu nhập của lao động VN, chỉ trả tối đa mỗi tháng từ 60.000 Yen tới 70.000 Yen. (600$). Cho dù tiền chữa trị có cao đến bao nhiêu. Đồng thời công ty sẽ làm thủ tục xin nhận trợ cấp nghỉ bệnh (傷病手当), được 60 % lương căn bản, trừ đi các khoản bảo hiểm, tiền nhà v.v... chắc sẽ đủ số tiền chi trả bệnh viện.
Đó là tôi nói về trường hợp nhập viện bình thường, những nhu cầu khác phát sinh do yêu cầu của mình thì phải tự chi trả.
Trường hợp qua đời mà có nguyện vọng đưa thi hài về thì chi phí khoảng 2 triệu Yen (20.000$), có khi hơn do điều kiện bảo quản, hoặc mức giá tùy theo hãng hàng không; nói chung khá cao và hầu như phải kêu gọi quyên góp chứ gia đình người lao động không thể nào kham nổi.
Riêng các em thực tập sinh, ngoài bảo hiểm xã hội, còn có bảo hiểm thực tập trả luôn cho 30% phí tự trả nếu mình tham gia, và được bồi thường 7 triệu Yen lỡ may thiệt mạng (xin xem lại bài viết giải thích về BH này đã đăng lên trước đây). Xin nhấn mạnh là bảo hiểm này chỉ dành cho TTS, có tính cách tự nguyện, nếu công ty không đóng cho thì các em nên tự đóng, 3 năm chỉ vào khoảng 21.000 Yen (200$).
Các em kỹ thuật viên hay du học sinh thì không có loại bảo hiểm như TTS để tham gia, có thể tìm hiểu thêm các loại bảo hiểm nhân thọ khác nhưng phải nhớ là hợp đồng với chính hãng chứ đừng qua trung gian mù mờ.