Sau hai năm ngồi ở phòng bầu dục Bạch cung, vị thế chính trị của ông Trump đã vững chãi hơn, nhưng mà cuộc chiến truyền thông tin giả và các chính trị gia chống đối với ông thì cũng không khá hơn nhiều. Được như thế, là vì rằng cái luật chơi căn bản ở nước Mỹ là tôn trọng cơ chế và pháp luật. Cho nên, dù cho bị tố cáo này tố cáo kia đủ chuyện, từ thông mưu với Nga để thắng cử, đến xử dụng tiền bạc bất hợp pháp để tranh cử, đến lợi dụng chức vụ để làm ăn, và gần đây nhất là làm tay sai cho Nga… vân vân, ông Trump vẫn không hề hấn gì vì chưa bị toà án nào kết tội. Đơn giản chỉ là vì mọi cuộc điều tra đều chưa đưa đến kết luận nào cả. Ông Trump hiểu điều này hơn ai hết vì cả quãng đời làm ăn dựng nghiệp của ông đầy những kiện tụng tranh chấp, mà kết quả sau cùng ông vẫn là tỷ phú. Khó khăn gì thì khó khăn ông vẫn đang làm tổng thống.
Trong hai năm qua, ông đã sử dụng cái quyền tổng thống không giống bất cứ một vị nào tiền nhiệm. mà đã theo kiểu một phú ông tài chủ. Nghĩa là nhân viên nói nghe được thì cho nói, nói nghe không được thì đuổi ra. Làm được việc thì mướn, làm không được việc thì cho nghỉ. Ông Trump làm được như thế tại vì ông có tiền. Còn ông đã trúng cử là nhờ cái khá năng khai thác được một số quần chúng cốt lõi, chừng 30%, bằng một số các khẩu hiệu đơn giản và dễ nghe. Như tấn công vào những cư dân Mexico mà ông khẳng định là tội phạm xì ke ma tuý hiếp dâm. Như nhấn mạnh vào tính khủng bố của những dân Hồi giáo. Như America first. Make America great again. Đó là phương pháp mà từ xưa đông phương gọi là bá đạo. Mà trong thời cận đại thì Hitler đã dùng để vực nước Đức suy sụp sau cuộc chiến thứ nhất vì những tàn phá của chiến tranh và vì những biện pháp đòi bồi thường và trừng phạt kinh tế tài chính nặng nề của các nước chiến thắng Anh Mỹ Pháp vân vân. Hitler đã khích động lòng tự hào dân tộc Đức bằng sự đề cao tính ưu việt của dân da trắng thuần chủng tổ tiên người Đức, và kết tội dân Do Thái là xấu xa đầu cơ tích trữ để kiếm tiền, bóc lột, cần phải trừng trị. Với phương pháp bá đạọ này, Hitler đã nhanh chóng trở thành lãnh đạo nước Đức phân rã bởi các chính trị gia, các nhóm quyền lợi và đưa nước Đức trở thành cường quốc trong một thời gian nhanh chóng mươi năm, rồi sau đó mở ra đại chiến thứ hai.
Hai năm ở Bạch cung cũng làm ông Trump củng cố được phần nào vị thế, nhờ cái khả năng ban phát quyền lực của người đứng đầu hành pháp. Các dân cử Cộng hoà vốn không thuận thảo với ông từ đầu vì ông là người ngoài cơ chế đã phải dần dần yên lặng hay quy phục, trừ một thiểu số giữ vững lâp trường thì quyết định bỏ nghề, không tranh cử tiếp. Truyền thông giòng chính tin giả tuy tiếp tục chống đối nhưng cũng dịu giọng hơn. Không phải vì tử tế, mà vì thấy rằng cái không khí lời qua tiếng lại đấu đá với ông Trump và “truyền thông tin khác” mà tay chân ông lập ra để phản ứng không có thêm ích lợi gì, ngoài sự suy nghĩ tiêu cực của quần chúng chung chung.
Với tình hình trên, ông Trump vào những ngày cuối năm 2018 đã giữ chắc lập trường xây bức tường ở biên giới Mỹ và Mexico, mà ông tin là chủ trương đã làm ông thắng cử, nhờ sự tán thành vô điều kiện của đám quần chúng cốt lõi. Ông đã thảo luận tại Bạch cung với chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đảng Dân chủ đang chiếm đa số hạ viện, và Chuck Schummer thủ lãnh phe thiểu số Dân chủ ở thượng viện. Ông dứt khoát đòi quốc hội phải chấp nhận số tiền trên 5 tỉ đô la để xây bức tường ngăn cách đó. Và nói thẳng rằng là nếu không được thì sẽ hãnh diện cho đóng cửa một phần chính phủ luôn và lãnh trách nhiệm hoàn toàn. Trong cuộc thảo luận tại Bạch cung có trực tiêp truyền hình này sự cứng rắn quyết liệt của ông Trump đã là một thất lợi lớn cho ông trước đa số quần chúng Mỹ. Những thảo luận tiếp theo đã không có kết quả gì hơn ngoài chuyện làm ông nổi cáu đập bàn đi ra. Vì cả hai bên đều không chịu nhượng bộ nên một phần chính phủ đã đóng cửa trên 20 ngày. Và chừng 800.000 công chức đi làm sẽ không có lương ngày thứ sáu 11 tháng 1/2019 nếu không có gì thay đổi.
Trong thực tế này ông Trump đang ở thế yếu. Và cay đắng than phiền rằng đã bỏ chuyến đi nghỉ dự tính về cơ ngơi Mar-a Lago ở Palm Beach của ông, phải nằm cô độc tại Bạch cung nhân tuần lễ nghỉ cuối năm và Giáng Sinh, trong khi mọi chính trị gia đều về nhà hay đi chơi xa hưởng lạc. Ông cô độc thật, vì những công sự viên cao cấp và thân cận nhất của ông đã ra đi hay bị cách chức mà không tìm được người thay thế. Chỉ mới có người giữ quyền trách nhiệm, không cần phải các thủ tục thông qua quốc hội mà hạ viện thì Dân chủ chiếm đa số còn thượng viện tuy trong tay Cộng hoà nhưng không một lòng ủng hộ ông. Ông Trump biết sự khó khăn cho nên đã tuyên bố ông không cần vội vàng chỉ định người thay thế. Chưa biết sự việc sẽ ra sao. Có lẽ chi hy vọng rằng ông Trump tuổi con chó, còn vài ngày nữa hết năm Tuất, tức là qua năm tuổi, sang năm Hợi, thì sẽ khá hơn chăng?
Bác sĩ Trần Xuân Ninh
Ngày 11 tháng 1/2019