July 3, 2023
ĐÀ LẠT, Việt Nam (NV) – Nhà văn Hà Sĩ Phu, tác giả ba tập chính luận nổi tiếng cuối thập niên 1980 sang thập niên 1990 dẫn đường cho phong trào phản kháng tại Việt Nam, vừa bị đột quỵ vào ngày 28 Tháng Sáu vừa qua.
Theo thông tin từ nhà văn Tiêu Dao Bảo Cự, ông Hà Sĩ Phu được đưa tới bệnh viện đa khoa Lâm Đồng, chữa chạy. Tình trạng hiện nay là “liệt tay phải và á khẩu, đến nay tay hơi nhúc nhích được và nói đôi chút, lại thêm bệnh gút phát ra.”
Tin ông Hà Sĩ Phu bị đột quỵ được một số bạn bè thân thiết chuyển đi trên Facebook với nhiều lời bình luận bày tỏ lời cầu mong ông sớm hồi phục.
Nhà văn Võ Văn Tạo, chiều ngày Thứ Hai, 3 Tháng Bảy, thuật lại lời bà Lâm Ái, vợ sau ông Phu, cho hay ông vẫn còn nằm tại bệnh viện Lâm Đồng (Đà Lạt). Bệnh tình thì “chứng khó cử động tay chân vẫn nghiêm trọng. Phát hiện thêm triệu chứng bệnh Gut, bệnh u xơ tuyến tiền liệt.”
Ông Hà Sĩ Phu, sinh năm 1940, tên thật là Nguyễn Xuân Tụ. Ông là tác giả của ba bài chính luận “Dắt tay nhau đi dưới tấm biển chỉ đường của trí tuệ” (1988), “Đôi điều suy nghĩ của một công dân” (1993), “Chia tay ý thức hệ” (1995) có tầm ảnh hưởng rộng lớn dẫn đến các phong trào phản kháng, đấu tranh đòi nhân quyền, tự do ngôn luận, báo chí, tôn giáo, từ đó về sau tại Việt Nam.
Các bài viết này phê phán những sai lầm tai hại của chủ nghĩa Cộng Sản và đường lối chính trị Cộng Sản, đồng thời đề nghị những giải pháp tốt nhất giúp đưa Việt Nam ra khỏi mê lộ nghèo đói, lạc hậu.
Trước sự lôi cuốn và thuyết phục của ông ngay đối với đảng viên cán bộ, chế độ CSVN đã mở nhiều đợt tấn công ông trên guồng máy tuyên truyền dù những bài chính luận của ông không hề được đăng tải, công bố chính thức.
Vì tầm ảnh hưởng của ông, nhà cầm quyền CSVN đã nhiều lần bắt ông thẩm vấn suốt nhiều tháng trời, lục xét nhà, tịch thu máy điện toán.
Năm 1996 ông bị kết án tù một năm khi bị vu cho tội “có hành vi tiết lộ bí mật nhà nước” cùng với hai ông Lê Hồng Hà và Nguyễn Kiến Giang. Năm 2000, ông bị vu cho tội “phản bội tổ quốc” cùng với ông Mai Thái Lĩnh nhưng sau đó phải hủy bỏ vì không có căn cứ buộc tội. Dù vậy, ông vẫn bị quản chế hai năm.
Ông Hà Sĩ Phu từng đi du học và bảo vệ bằng phó tiến sĩ (sau đổi thành tiến sĩ) ngành sinh học tế bào tại đại học Praha, Tiệp Khắc. Về Việt Nam ông làm viện phó phân viện Đà Lạt của Viện Khoa Học Việt Nam, về hưu năm 1993. Ông tham gia Hội Văn Nghệ Lâm Đồng từ năm 1987 và là cộng tác viên của tạp chí Langbiang từ năm 1988. Sau khi ra tù, ông là cố vấn của Hội Ái Hữu Hội Cựu Tù Nhân Chính Trị Và Tôn Giáo Việt Nam.
Ngoài ba tài liệu chính luận kể trên từng được gom lại xuất bản tại hải ngoại, ông có nhiều bài viết hoặc thư trao đổi về nhiều vấn đề của đất nước Việt Nam trong những năm qua, hiện còn được lưu trữ trên trang mạng Hà Sĩ Phu.
Những năm sau này, do sức khỏe sa sút hẳn, mắt lại không nhìn rõ, ông không còn sử dụng được máy điện toán nên không còn viết gì ngoài mỗi dịp Tết công bố một câu đối Tết thật độc đáo với nhiều ý nghĩa và thông điệp gửi gắm.
Tháng Chín, 2022, ông bị tai nạn gãy xương đã phải nằm bệnh viện điều trị và nay lại bị đột quỵ. (TN) [kn]