Do lâm bệnh nặng, Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ đã qua đời vào lúc 16 giờ, ngày 24 tháng 11 năm 2023 tại chùa Phật Ân, tỉnh Đồng Nai, thọ 81 tuổi.
Ông là một trong những nhà sư nổi tiếng của Việt Nam, đồng thời là nhà văn, dịch giả, nhà nghiên cứu Phật giáo.
Tháng 9/2022, ông trở thành người đứng đầu Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN), sau khi Tăng thống Hòa thượng Thích Quảng Độ qua đời.
Hòa thượng Tuệ Sỹ còn nổi bật trong vai trò đấu tranh cho quyền tự do tôn giáo.
Năm 1984, ông là một trong số nhiều nhà sư miền Nam bị chính quyền Việt Nam bắt giữ. Đến tháng 9/1988, ông cùng 20 tăng, ni, Phật tử khác bị kết tội hoạt động lật đổ nhà nước và thành lập tổ chức cách mạng. Chính quyền tuyên ông án tử hình nhưng sau đó đã giảm án trước áp lực của quốc tế. Ông được trả tự do vào năm 1998.
Về vấn đề xung đột giữa Phật giáo và nhà nước, ông từng khẳng định: “Vấn đề Giáo hội nằm trong Mặt trận [Tổ quốc], tôi không chấp nhận. Còn vấn đề liên hiệp giữa hai giáo hội. Tôi nói lập trường của chúng tôi là không có vấn đề liên hiệp. GHPGVN [Giáo hội Phật giáo Việt Nam] là thành viên của Mặt Trận Tổ Quốc, đó là một tổ chức chính trị; chúng tôi không làm chính trị, không liên hiệp với bất cứ tổ chức chính trị nào”.