Gửi tới BBC từ Washington, Hoa Kỳ
28 tháng 6 2020
Chưa bao giờ người Việt chia rẽ bởi một tổng thống Mỹ như hiện nay. Quan điểm khác nhau về Donald Trump đang làm cho nhiều người Việt khó chấp nhận nhau.
Vị tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ đang là chủ đề tranh cãi giữa người Việt với nhau ở mức độ không kém gì những tranh cãi xoay quanh người Quốc Gia và Cộng Sản từ 1975 tới nay.
"Đừng viết về ông Tổng thống của anh nữa"
Tuần trước tôi bị một người anh thân tình sống cùng thành phố nói lời chia tay và xóa bạn với tôi trên Facebook. Lý do, anh đã nhiều lần nhắc, "Thôi, em đừng viết gì về ông Tổng thống của anh nữa", tôi vẫn không làm theo.
Đây không phải lần đầu tôi bị người khác ngưng nói chuyện, hủy kết bạn sau khi tôi viết về Donald Trump, dù trước đó chúng tôi khá thân nhau ngoài đời, hợp nhau về nhiều chủ đề từ chính trị, lịch sử, văn hóa, xã hội, đến niềm tin.
Trên mạng xã hội Facebook tôi có bạn ở khắp vùng miền, quốc gia, khác tôn giáo, không cùng cách thức đấu tranh, chẳng chung sở thích… trước đây vẫn trao đổi với nhau về nhiều vấn đề để học hỏi lẫn nhau. Nhưng khi biết tôi suy nghĩ về Trump khác họ, đã có không ít người ngừng tương tác, hủy bạn.
Không chỉ cá nhân, mà cả những nhóm và tổ chức cũng bị cuốn hút vào cuộc tranh cãi này. Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên một tổ chức chính trị có thành viên tại nhiều quốc gia vừa mất một thành viên ở Australia có hơn 20 năm gắn bó. Nguyên nhân vì anh ủng hộ Donald Trump, trong khi đa số các thành viên khác của tập hợp lại không.
Sự chia rẽ giữa người Việt vì Tổng thống thứ 45 của Mỹ dễ thấy nhất qua vụ cô Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đưa lên Facebook. Đây là nhận định cá nhân về Donald Trump, về nước Mỹ khi dịch bệnh bắt đầu bùng phát mạnh tại quốc gia này hồi nửa cuối tháng Ba.
Các điều cô Quỳnh viết đều đúng với thực tế tại thời điểm đó và cả sau này.
Tuy nhiên, chẳng cần suy xét lời cô Quỳnh viết đúng hay sai, rất nhiều người Việt đã hùa vào sỉ vả, 'ném đá' cô trên không gian mạng. Họ nói cô không biết mang ơn Donald Trump khi ra khỏi nhà tù Cộng Sản Việt Nam, họ vu khống cô là "Cộng Sản nằm vùng"…
Không ít người đấu tranh trong nước cũng hùa theo cho rằng, Quỳnh nói không đúng về cá nhân ông Trump và nước Mỹ. Số khác tung ra những khác biệt cá nhân để thêm đòn nhằm hạ gục.
Họ 'đấu tố' cô bởi, dám chê Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ và nói quốc gia này không vĩ đại ngược lại với những điều Trump tự khoe.
Một số còn đi xa hơn thu thập chữ ký kêu gọi trục xuất cô về lại Việt Nam.
Điều này hoàn toàn trái ngượi với thái độ tiếp đón nồng hậu dành cho Quỳnh chưa đầy một năm trước, mời cô nói chuyện sau khi bị chính quyền Việt Nam trục xuất từ nhà tù.
Nhiều người Việt ủng hộ Donald Trump còn lập danh sách những người không thích Trump để tấn công. Có cái gì đó na ná những người đấu tranh bị dư luận viên trong nước lập danh sách để đánh phá, răn đe.
Người không thích Trump, thường bị nhóm ủng hộ cáo buộc, "Cộng Sản nằm vùng", "phá hoại nước Mỹ", "bọn thổ tả", "Tình báo Hoa Nam", "Nhận tiền từ Cộng Sản Trung Quốc để viết"…
Với không ít người Việt, Donald Trump như một chân lý tuyệt đối. Họ đồng nhất ủng hộ Donald Trump mới yêu nước Mỹ, yêu Việt Nam và ngược lại. Sao mỉa mai giống yêu đảng Cộng Sản, yêu Chủ nghĩa Xã hội và yêu nước là một?!.
Ủng hộ Trump vì không thích Trung Quốc
Ông Huỳnh Ngọc Chênh, một người đấu tranh trong nước được nhiều biết viết, "Tui có xu hướng ủng hộ Trump, vì ổng làm Trung Cộng suy yếu. Những yếu tố khác có thể xếp sau".
Tương tự, cô Huỳnh Thục Vy cũng thổ lộ, "Ai trấn áp được kẻ thù truyền kiếp của đất nước tôi, thì tôi đều thích". Donald Trump là người như thế nên cô thích, ủng hộ.
Người Việt hải ngoại và trong nước ủng hộ Donald Trump gặp nhau ở điểm, ông thể hiện việc chống Trung Quốc mạnh mẽ mà chẳng cần suy xét đến hiệu quả, cách làm của chủ nhân Nhà Trắng.
Đây là tâm lý dễ hiểu của đa số người Việt trước một Trung Quốc hàng ngàn năm qua chỉ muốn xâm chiếm, đồng hóa, khống chế Việt Nam. Do đó, người Việt dễ dàng ủng hộ bất kỳ ai chống lại Trung Quốc.
Tranh chấp căng thẳng trên biển Đông có thêm lý do để người Việt đặt hy vọng Donald Trump kiềm hãm được sự tham lam, hung hăng của Trung Quốc.
Nhiều người Việt đặt niềm tin dễ dãi, Donald Trump gây chiến tranh thương mại với Trung Quốc sẽ làm cho quốc gia này sụp đổ. Dẫn đến chính quyền Việt Nam hiện nay cũng sẽ tan rã để tiến đến xã hội tự do, dân chủ.
Rất đông người Việt theo đạo Công giáo, Tin lành ủng hộ Donald Trump còn có thêm lý do, vì ông ta chống phá thai, phản đối hôn nhân đồng tính.
Có người đưa lý do ủng hộ Donald Trump, vì ông làm Tổng thống chỉ nhận lương một đô la/năm. Suy nghĩ theo cách dân Mỹ thiếu tiền trả lương cho Tổng thống của mình.
Số khác ủng hộ Tổng thống Mỹ đương nhiệm vì ông ấy nói năng bộc trực, phản ứng nhanh chóng. Thực tế thì Trump hành xử một cách đầy cảm xúc, trong cái tôi lớn, nặng tính hơn thua, thiếu tầm nhìn chiến lược.
Người Việt tại Mỹ lại ủng hộ Donald Trump vì ông thuộc đảng Cộng hòa. Với nhiều người Việt phải bỏ quê hương ra đi sau ngày 30/4/1975, đảng Cộng hòa như cuộc 'hôn nhân' chính trị.
Làm ngơ trước sự thật
Vì ủng hộ Donald Trump, nhiều người Việt không nhìn vào sự thật đang xảy ra cho nước Mỹ trong gần nửa năm qua. Một nước Mỹ vừa qua cơn khủng hoảng pháp lý với vụ luận tội Tổng thống ở Lưỡng viện Quốc hội, lại vướng vào đại dịch Covid-19.
Sau hơn ba tháng bùng phát nước Mỹ vẫn ở đỉnh với hàng chục ngàn ca nhiễm mới mỗi ngày. Trong khi đa số các nước bùng phát dịch với thời gian ngắn hơn đã khống chế được dịch bệnh.
Chính phủ Trump lúng túng trong việc xử lý đại dịch. Các cuộc họp báo hàng ngày ở Nhà Trắng đã cho thấy tình trạng "trống đánh xuôi kèn thổi ngược" giữa Tổng thống và các chuyên gia y tế, giữa chính phủ liên bang và các thống đốc tiểu bang, giữa vấn đề giãn cách xã hội và mở lại hoạt động bình thường.
Khi cơn dịch chưa dứt thì xảy ra vụ George Floyd hồi cuối tháng Năm đã làm bùng lên cơn sốt âm ỉ về bạo lực cảnh sát và nạn phân biệt đối xử với người da màu.
Trong khi nhiều người Việt ủng hộ ông Trump bất chấp thực tế thì đã có những dấu hiệu cho thấy tỉ lệ ủng hộ Tổng thống đang đi xuống.
Một loạt các viên chức quân đội, cựu cố vấn an ninh đã công khai chỉ trích ông Trump chà đạp Hiến pháp.
Ngay trong đảng Cộng hoà đã hình thành nhóm Lincoln Project để ngăn ngừa ông Trump thắng cử thêm một nhiệm kỳ nữa.
Mùa hè này hứa hẹn vài ba cuốn sách chứa những yếu tố không có lợi cho ông Trump như cuốn hồi ký của cựu cố vấn an ninh John Bolton hay của cháu ruột tổng thống Mary Trump.
Ủng hộ nhưng xin đừng làm ngơ trước sự thật để bênh vực bằng mọi cách.
Để ủng hộ Donald Trump nhiều người Việt đang cố gắng tự đầu độc mình và cộng đồng bằng tin giả:
Từ chuyện Joe Biden quỳ trước hòm của George Floyd; bốn cảnh sát bị người biểu tình giết; đập phá nghĩa trang, bia tưởng niệm; chủ tiệm nail bị người da đen hiếp dâm; hay việc Trump vận động ở Tulsa có hàng trăm ngàn người tham dự…
Ủng hộ hay không với Donald Trump đó chuyện bình thường trong xã hội dân chủ. Nhưng đừng vì ủng hộ hay phản đối mà phát tán tin giả, bịa đặt, chứng minh bằng thuyết âm mưu, vu cáo, đấu tố người có suy nghĩ khác.
Điều này chỉ đem lại sự hả hê vì hạ nhục, miệt thị, đè bẹp được người khác. Tuy nhiên không thể hiện được một người biết tôn trọng sự thật, ứng xử văn minh, lại hành xử dân chủ méo mó và không hướng tới một xã hội tốt đẹp.
Cần để sự thật được phơi bày, các chính sách, cách làm việc của Donald Trump cần được phân tích dưới nhiều góc nhìn.
Tất cả để thấy được Tổng thống Mỹ hiện nay có đặt sức khỏe, ích lợi, an toàn của người dân, nước Mỹ lên hàng đầu. Và cường quốc số một thế giới như Mỹ còn là trách nhiệm trong các vấn đề quốc tế.
Đừng để yếu tố Donald Trump làm cho người ủng hộ và không trở nên khó chấp nhận nhau. Khoảng cách giữa hai nhóm này trong cộng đồng người Việt ngày càng xa.
Giữa một nước Mỹ chia rẽ thì với nhiều người khẩu hiệu "America first" không bằng Donald Trump first.
Võ Ngọc Ánh
Từ thành phố Tacoma, bang Washington, Hoa Kỳ.