Cuốn sách “The Room where it happened” (Căn phòng nơi chuyện xẩy ra) của John Bolton tuy chưa tới ngày 23 tháng 6/2020 chính thức phát hành, mà đã là cuốn sách bán chạy nhất của Amazon. Người có theo rõi chuyện thời sự thì biết John Bolton từng giữ những trách vụ cấp bộ trưởng trong các ngành tư pháp và ngoại giao thời tổng thống Reagan và Bush. Bolton nguyên là cố vấn an ninh của tổng thống Donald Trump trong một năm rưỡi. Chuyện Bolton rời Bạch cung này được Trump bảo là cách chức. Còn John Bolton thì nói là từ chức. Cụ thể thì người ta biết rằng sau đó Trump đã tiếp tục chê bai Bolton kỹ càng. Bolton yên lặng không hở môi cho tới nay. Bolton cũng đã từ chối không chịu ra điều trần trước hạ viện về những cuộc điều tra liên quan đến Trump.
Bạch cung đã lập tức nộp đơn ra tòa xin ngưng phổ biến cuốn sách, với lý do là có chứa đựng những điều bí mật quốc gia. Giám đốc báo chí Bạch cung Kayleigh McEnany tuyên bố trong một cuộc họp báo rằng “Cuốn sách đầy những dữ kiện bí mật, và đó là điều không thể tha thứ được”. Bộ tư pháp cáo buộc rằng Bolton vi phạm ký kết không tiết lộ những sự việc khi nhận làm cho chính phủ. Luật sư Cooper của Bolton cho hay rằng ông đã nghiên cứu các than phiền của chính phủ và sẽ trả lời đúng lúc. Ngoài ra Cooper còn viết trên báo Wall Street Journal rằng cuốn sách đã phải nộp cho Bạch cung xem xét và đã bị bắt phải sửa chữa vì lý do an ninh quốc gia. Nhưng đối với Cooper, tất cả chỉ là hành động kiểm duyệt. Nhà xuất bản cuốn sách là Simon & Schuster cho rằng nỗ lực bịt những tiếng nói phê phán tổng thống, tức là giới hạn quyền tự do phát biểu ghi rõ trong tu chính hiến pháp thứ nhất.
Nhiều người cho rằng điều mà gọi là bí mật an ninh quốc gia thực sự không có là bao nhiêu. Thí dụ như nói ông Trump là không có khả năng lãnh đạo, như không biết gì về bản đồ thế giới, không biết Phần Lan có phải là một phần nước Nga hay không… Lẫn lộn nhân vật này với nhân vật nọ. Không hiểu tại sao Mỹ còn đóng quân ở Nam Hàn, tại sao lại chế tài Bắc Hàn. Hay là Trump muốn nhờ Tập Cận Bình giúp thắng cử năm 2020, khi gặp gỡ nhau trong hội nghị G20, mà để bù trừ trao đổi là mua nông phẩm. Trump lờ đi việc Tập cận Bình lập trại tập trung giam người Hồi giáo Duy ngô Nhĩ, lờ đi vấn đề nhân quyền của TQ. Vân vân. Điều đáng chú ý là Bolton nói rằng tất cả những thắc mắc hay không biết đó đều được trình bầy giải thích cho Trump nghe mà kết quả là như nước đổ lá khoai! Trong những buổi họp tường trình định kỳ hàng tuần với giới chức an ninh tình báo, Trump không chú ý nghe, mà dành nhiều thì giờ để nó,i vân vân.
Tóm tắt Bolton kết luận là Trump không có khả năng làm tổng thống, không biết những điều sơ đẳng căn bản và chỉ quan tâm đến những vấn đề chính trị và quyền lợi cá nhân trong nhiều quyết định ngoại giao cũng như trao đổi với các lãnh đạo thế giới. Những mô tả con người ông Trump này có phải là những bí mật làm hại đến an ninh quốc gia hay không thì chắc chắn là có người đồng ý có người không. Nhưng mà không tốt cho ông Trump thì là rõ ràng.
Điều đặc biệt là các nhân vật quốc hội cả Dân chủ lẫn Cộng hòa đều không thích cuốn sách. Vì Bolton đã từ chối ra điều trần trước hạ viện mà đa số là thuộc đảng Dân chủ trong thời gian luận tội bãi nhiệm Donald Trunp. Mà chỉ đồng ý trình bầy trước thượng viện, nhưng Thượng viện trong tay đảng Cộng hòa đã không đòi ông Bolton ra hỏi. Bây giờ thì cả hai phía Dân chủ lẫn Cộng hòa đều cho rằng thái độ này của Bolton là để sửa soạn bán sách kiếm tiền. 2 triệu đô la không phải là số tiền nhỏ.
Những cố gắng của Bạch cung để chặn cuốn sách dù kết quả ra sao thì cũng vô ích vì nội dung cuốn sách đã được đưa lên các báo lớn như NYT, Washington Post và Wall Street Journal hết rồi. Ông Trump đã bị lột trần đưa ra dư luận. Những tweet ông Trump phản ứng công kích, miệt thị Bolton ra sao, không cần đọc cũng biết. Tin giờ chót thì tòa án đã bác đơn của Bạch cung cấm phổ biến cuốn sách. Nghĩa là nỗ lực bịt miệng của Trump hoàn toàn thất bại.
Nhìn lại từ cuối tháng 5 những chuyện xẩy ra cho ông Trump, chẳng có điều gì vui. Chủ trương dùng quân đội bịt miệng quần chúng, bị các giới chức lãnh đạo bộ quốc phòng và quân đội chê bai và phản đối. Ra lệnh cho trên 1,000 sĩ quan mới tốt nghiệp West Point đã về nhà trở lại trường để nghe tổng thống đọc diễn văn bế mạc đã không thành công. Vì trong show này ông Trump dùng tay phải cầm ly nước đưa lên miệng không nổi phải có tay trái phụ đỡ. Lúc rời bục thuyết trình đã chập choạng đi từng bước. Hình ảnh này chẳng hay tí nào vì các tổng thống Mỹ người nào cũng bước nhanh hay là chạy lên thang để khoe sức lực ngon lành. Mới ngày 16 tháng 6, Kim Yo Jong em gái Kim Chính Ân, là nhân vật đang lên của Bắc Hàn đã cho phá nổ sập trụ sở liên lạc hai miền Nam Bắc mà cô này cho là vô dụng, ở phía bắc vùng phi quân sự. Và tuyên bố dẹp mọi cơ hội cho Donald Trump khai thác tuyên truyền những tiếp xúc Trump-Kim Chính Ân sau cuộc gặp gỡ Singapore năm 2018.
Còn chờ ngày thứ bẩy 20 tháng 6/2020 ông Trump ra mắt ở Tulsa Oklahoma mở màn cuộc tranh cử nhiệm kỳ hai trong một phòng hội đủ rộng để chứa 19,000 người ra sao. Chẳng hiểu ông có sẽ vớt vát được phần nào cái kết quả thăm dò thua “Sleepy Joe the loser” 16 điểm hay không. Nếu Ơn Trên có tai có mắt thì sẽ không quên cái công ông đã đi bộ từ Vườn Hồng, xuyên qua Bạch cung, qua công viên Lafayette, còn phảng phất mùi hơi cay giải tán đám đông trước đó chừng nửa giờ. Qua bức tường viết nhảm có hai chữ Fuck Trump đến trước nhà thờ Episcopal Church, được gọi là nhà thờ các tổng thống, ông dừng lại. Cầm cuốn sách bìa đen cứng mà Ivanka con gái ông lấy ra từ cái túi sách tay trắng Max Mara trị giá 1540 đô la, đưa cho ông để dơ lên chụp hình trước nhà thờ Episcopal church trước công viên Lafayette ngày thứ hai mồng 1 tháng 6/2020. Không nói một lời. Phóng viên hỏi: “Phải thánh kinh không?” Ông nói “Thánh kinh”. Ý phóng viên muốn hỏi sỏ ‘người như ông mà cũng biết thánh kinh à’. Donald Trump tay chuyên đối đáp trên truyền hình trả lời không tệ.
Bác sĩ Trần Xuân Ninh
(ngày 19 tháng 6/2020)