Trong nhiều tuần, qua truyền thông người ta thấy phó tổng thống Hoa Kỳ, Mike Pence, ở trong trung tâm của những nỗ lực rối loạn nhằm giữ tổng thống Donald Trump ở lại trong vị trí của ông ta. Vào ngày thứ Hai 21 tháng 12/2020, Pence đã tham dự một cuộc họp tại Bạch Ốc với Trump và các đảng viên Cộng hòa bảo thủ của Hạ viện, những người có ý định thách thức kết quả bầu cử 2020 tại Quốc Hội vào ngày 6 tháng 1 sắp tới. Tại cuộc họp, Pence, để sự tránh sự rạn nứt với tổng thống trong khi không lập lại một số luận điệu hung hăng nhất của Trump, đã nói rằng nhiệm vụ theo Hiến pháp của ông sẽ là mở, đếm và tuyên bố kết quả bầu cử của các thành viên Cử tri đoàn chứ không phải xác định tính hợp pháp của chúng. Nhưng những tin đồn về quyền lực của Pence tại phiên họp chung của Quốc hội vào ngày 6 tháng 1/ 2021 đã bị phóng đại rất nhiều trên mạng điện tử. Điều này khiến cho mấy chữ “lá bài Pence” hay “Pence card,” gần đây đã được phổ biến rộng rãi giữa các lực lượng ủng hộ Trump. Một số người ủng hộ Trump nhấn mạnh rằng phó tổng thống Pence có thể sử dụng vai trò chủ tọa Quốc Hội của mình để làm vô hiệu lực kết quả bầu của Đại cử tri đoàn từ các tiểu bang chiến trường. Nhưng đó là diễn dịch sai về một điều khoản trong Bộ luật Hoa Kỳ nói rằng nếu một tiểu bang không nộp phiếu Cử tri đoàn của mình trước ngày thứ Tư 23 của tháng 12, thì phó tổng thống sẽ đòi tiểu bang đó phải nhanh chóng gửi chúng đi. Điều luật này tuy nhiên không cung cấp cho phó tổng thống quyền loại bỏ phiếu đại cử tri đoàn do tiểu bang chính thức nộp lên để thay thế bằng phiếu của một Đại cử tri đoàn do đảng Cộng Hòa đề cử. Tuy nhiên, một số người ủng hộ Trump vẫn tức giận Pence vì đã để ngày 23 tháng 12 trôi qua mà không dùng quyền phủ định (giả tưởng) của ông. “Một cách đơn giản, hành động của Pence hôm nay (23 tháng 12/2020) và trong 2 tuần tới sẽ xác định liệu ông ta là kẻ dẫn đầu cho năm 2024 hay là kẻ phản bội căn cứ Patriot.” Rogan O’Handley, một nhà hoạt động bảo thủ, đã tweet cho gần 440.000 người theo dõi của mình như vậy.
Edward Foley, một giáo sư luật tại Ohio State University, đồng thời là một nhà báo đóng góp cho tờ The Washington Post, tuy nhiên cho biết công việc của Quốc hội không phải là xác định xem cuộc bầu cử có gian lận hay không, mà là xác nhận rằng, kết quả nhận được là kết quả mà mỗi thống đốc đã ký.
Cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich (R-Georgia), một người nổi tiếng bênh vực Trump, trong một cuộc phỏng vấn cho biết ông ta không nói chuyện với Pence, nhưng cho rằng sẽ là sai lầm cho McConnell hoặc bất kỳ ai khác cản trở cuộc tranh luận về kết quả bầu cử. “Nếu có một thành viên của Hạ viện và Thượng viện cảm thấy đủ mạnh mẽ, thì cần phải có một cuộc lắng nghe, dẫn đến một cuộc bỏ phiếu cuối cùng,” Gingrich nói. “Nếu bạn là một phần trong số 74 triệu người đã bỏ phiếu cho Trump, bạn sẽ không nghĩ rằng mình sẽ được điều trần công bằng ở bất kỳ đâu. Tôi tin rằng sẽ là một thảm họa nếu có động thái cắt bỏ tranh luận.” Gingrich, tuy vậy, dự đoán rằng Pence “sẽ hành xử rất thẳng thắn.”
Mối nguy hiểm đối với phó tổng thống Pence, có lẽ là viễn cảnh ông tuyên bố Biden là người chiến thắng. Vì như thế có thể sẽ khiến những người theo Trump coi ông là phản bội Trump. Và sẽ tổn hại đến cho triển vọng chính trị của ông trong Đảng Cộng hòa, đặc biệt nếu ông có dự định tranh cử tổng thống vào năm 2024.
Tổng thống Donald Trump hiện đang tức giận với Phó Tổng thống Mike Pence và các quan chức hàng đầu khác của Bạch Ốc, những người không tham gia nỗ lực của ông để lật ngược cuộc bầu cử năm 2020. Tờ báo Axios đã đưa tin hôm thứ Ba, dẫn lời nhiều quan chức hàng đầu, cho biết tổng thống đang "quay lưng một cách cay đắng với hầu như mọi người xung quanh ông", những người mà ông tin rằng không ủng hộ ông. Trump nghĩ rằng những người không chiến đấu trong góc nhìn của ông, là "yếu đuối, ngu ngốc hoặc không trung thành" và "dưới sự khinh miệt." Trump đã phàn nàn về Pence và gần đây đã dựa vào một quảng cáo của Lincoln Project, một siêu PAC của Đảng Cộng hòa chống Trump, để nói rằng phó tổng thống Pence đang tách rời khỏi ông ta. Trump hiện cũng không hài lòng với Mark Meadows, chánh văn phòng của ông; Pat Cipollone, cố vấn Nhà Trắng; Ngoại trưởng Mike Pompeo và Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell. Một quan chức chính quyền cấp cao cho biết Trump đang "nổi điên với tất cả mọi người," không chỉ riêng với Pence vì ông ấy muốn toàn đội của mình chiến đấu nhiều hơn.
Từ Mar-a-Lago, bất động sản của ông ở Palm Beach, Florida, vào hôm thứ Năm 24 tháng 12/2020 tổng thống Trump đã tweet: “Tại một cuộc họp ở Florida hôm nay, mọi người đều hỏi tại sao đảng Cộng hòa không sẵn sàng chiến đấu và chống lại sự thật rằng đảng Dân chủ đã đánh cắp cuộc bầu cử tổng thống gian lận? Đặc biệt là tại Thượng viện, họ nói, nơi Tổng thống đã giúp 8 Thượng nghị sĩ giành chiến thắng trong cuộc đua của họ. Những người đó thật là mau quên!”
Đối diện tình trạng trước mắt, Pence tuy nhiên không phải là phó tổng thống đầu tiên ở một vai trò khó khăn khi Thượng viện tuyên bố một tổng thống mới. Trước những phản đối gay gắt của một số đảng viên Dân chủ cho rằng phiếu bầu của Florida đã bị đếm sai, Phó Tổng thống Al Gore đảng Dân Chủ sau cuộc bầu cử gây tranh cãi gay gắt năm 2000, đã đến tham dự lễ chứng nhận chiến thắng của đối thủ Đảng Cộng hòa của ông, George W. Bush. Sự kiện đó được nhiều người coi là một nỗ lực để đưa đất nước lại với nhau và tái khẳng định một sự chuyển giao quyền lực trong hòa bình. Goldstein, một giáo sư tại Saint Louis University School of Law, nói rằng: Tôi nghĩ những gì mà phó tổng thống có thể làm thực sự rất hạn chế. “Nhưng một trong những điều mà phó tổng thống có thể làm là sử dụng nó như một cách giúp thống nhất đất nước và nhấn mạnh sự thật rằng chúng tôi cam kết tuân thủ pháp quyền trong nền dân chủ - và nếu bạn thua, bạn chấp nhận nó và bạn tiến lên.”
Trong quyết tâm tuyệt vọng để lật ngược kết quả bầu cử tại Quốc hội, vào sáng thứ Bảy 26 tháng 12/2020 tổng thống Trump đã tweet để khuyến khích đám quần chúng say mê ông gia tăng áp lực lên Quốc Hội: “Bộ Tư pháp và FBI đã không làm gì về Vụ lừa đảo cử tri trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2020, vụ lừa đảo lớn nhất trong lịch sử quốc gia của chúng ta, mặc dù có nhiều bằng chứng. Họ nên xấu hổ. Lịch sử sẽ ghi nhớ. Không bao giờ bỏ cuộc. Hẹn gặp mọi người ở D.C. vào ngày 6 tháng 1.”
Có lẽ một số quần chúng sẽ nghe ông, nhưng ông Pence thì chắc sẽ chẳng dại gì để mà dính chặt vào Trump là con người tự thân không giữ được cho mình ở nguyên vị trong phòng bầu dục Bạch cung. Một biểu hiện rõ rệt nhất là nhân viên các cấp tại tòa Bạch cung đã đang thu xếp đóng gói đồ để ra đi theo hướng dẫn từ văn phòng điều hành của tổng thống vào tối thứ Ba 22 tháng 12/ 2020. Qua đó họ bắt đầu dọn dẹp bàn làm việc và bỏ thùng các đồ dùng văn phòng chuẩn bị cho sự ra đi, bắt đầu từ ngày 4 tháng 1/ 2021. Phóng viên Weijia Jiang của CBS News đưa tin qua Twitter vào sáng ngày thứ Tư 23 tháng 12/2020.
Tuệ Vân
Ngày 26 tháng 12 năm 2020.