Trong một bài viết cho báo Politico Europe, trước cuộc họp của một hội nghị ở Brussels của các giới chức trách nhiệm Âu châu về phát triển hệ thống thông tin 5G khắp Âu châu, ngoại trưởng Mỹ Pompeo cảnh cáo các nước Âu châu về việc cho phép các công ty có liên hệ với Trung quốc xây dựng hệ thống mạng 5G trên toàn Âu châu. Ông Pompeo nói rằng phải để ý trước hết đến “vấn đề an ninh”. Ông viết “hệ thống mạng 5G sẽ chẳng bao lâu lan ra khắp mọi mặt đời sống, ngay cả những hệ thống hạ tầng quan trọng chủ yếu. Do cách cấu trúc của 5G, cho nên sẽ không thể nào tách rời một mặt hoạt động này ra khỏi một mặt khác. Vì thế, chỉ nên cho phép các công ty đáng tin cậy xây dựng các động mạch thông tin. Nói cho rõ là các nước Âu châu không thể giao trách nhiệm kiểm soát các cấu trúc hạ tầng cơ sở thông tin cho các đại công ty Trung quốc như Hwawei và ZTE”. Ông Pompeo còn cho biết rằng hãng Hwawei bị dính dáng đến hoạt động gián điệp ở cộng hòa Tiệp, Ba lan và Hòa lan; bị nói là ăn cắp các sản phẩm trí tuệ ở Đức, Do Thái, Anh và Mỹ, bị tố giác là hối lộ ở Algeria, Sierra, Leone, và Bỉ.
Vấn đề an ninh của hệ thống 5G đã được nêu ra từ mấy năm nay rồi, khi công ty Hwawei Trung quốc xuất hiện ở Anh khai thác 5G. Lúc đó thì các chuyên gia an ninh tình báo Anh đã khẳng định rằng không sợ Trung Quốc xâm nhập, qua Hwawei, vì những chỗ gọi là hở của 5G có thể bịt lại nhanh chóng dễ dàng khi cần. Cũng lúc đó thì sở hữu chủ công ty Hwawei, một nhân vật có những liên hệ thân cận với giới lãnh đạo Trung quốc, đã khẳng định rằng công ty chỉ hoàn toàn quan tâm đến các hoạt động thuần túy thương mại và không để dính líu đến chính trị, cũng như đã không hề bị các giới chức chính trị Trung quốc yêu cầu mở cửa hợp tác với các hoạt động an ninh tình báo. Mức độ tin được những khẳng định này tới đâu không rõ, và tùy nước trong quyết định xử dụng Hwawei. Nhưng khi mà ông Pompeo mới đây phải lên tiếng cảnh báo như vậy thì rõ ràng là Hwawei đã có thể hoạt động trong một số quốc gia. Điều này có nghĩa là Hoa kỳ ngày nay tuy vẫn là siêu cường nhưng không còn là nước nói sao thì tất cả các đồng minh – và thân hữu, nghe theo ngay mà thi hành. Nói khác đi, tương quan thế giới không còn là thù nghịch rõ rệt như thời chiến tranh lạnh, nghĩa là Hoa kỳ lãnh đạo một bên còn bên kia là Liên sô Trung quốc. Nếu TQ bây giờ đã có thể có những trao đổi khoa học kỹ thuật cũng như giao thương nhiều mặt với Hoa kỳ, thì các nước không phải là Hoa kỳ cũng có thể ứng xử như thế với TQ. Áp lực của Hoa kỳ lên các nước trên thế giới để bẻ theo đường lối Hoa kỳ thay đổi nặng nhẹ tùy theo vị trí chiến lược và sức mạnh chính trị và tài chính kinh tế của nước đó. Một điểm khác khi ông Pompeo nhấn mạnh “trước hết là vấn đề an ninh” thì sẽ có người hỏi an ninh là an ninh nào? An ninh vì TQ sẽ đem quân chiếm đóng? Sẽ lật đổ hay lũng đoạn chính quyền? Hay là sẽ dò xét, ăn cắp khoa học kỹ thuật và sưu tầm dữ kiện kinh tế tài chính? Đem quân chiếm đóng thì là điều không có mấy xác suất xẩy ra ngày nay. Nhưng lật đổ và lũng đoạn chính quyền thì chẳng phải là chuyện chỉ có thể làm được nhờ Hwawei. TQ đã âm thầm làm chuyện đó qua các chương trình viện trợ khoa học kỹ thuật và giáo dục tại nhiều nước, mà rõ ràng nhất là tại Phi Châu, qua sự thành lập các viện Khổng Tử, và các kế hoạch tài chính kinh tế đa dạng, mà hoạt động chẳng khác gì mấy các cơ quan USAID trước đây của Mỹ. Tại Âu châu, các trao đổi thương mại và tài chính hiện đã đủ để TQ có những đòn bẩy để mà cạnh tranh với Mỹ. Riêng ở Việt Nam thì chẳng cần làm gì bao nhiêu, Trung quốc đã nắm yết hầu giới lãnh đạo VC từ lâu, từ thời Hồ chí Minh Phạm Văn Đồng cho tới nay. Mối tương quan này đã được nhắc lại bằng khẩu hiệu 4 tốt và phương châm 16 chữ vàng. Được đề ra năm 1999 bởi tổng bí thư Cộng đảng TQ Giang Trạch Dân cho tổng bí thư đảng VC Lê Khả Phiêu, có thể kể như là tóm tắt những nguyên tắc căn bản VC chấp nhận tuân hành sau những thảo luận thần phục ở Thành Đô, để chuộc tội đã xâm lăng Cam Bốt, đánh Pol Pot là tay chân Trung quốc, trong khuôn khổ thi hành nghĩa vụ quốc tế bành trướng đế quốc Liên sô. 4 tốt và phương châm 16 chữ vàng gồm những gì?
4 tốt đếm ra là
Láng giềng tốt
Bạn bè tốt
Đồng chí tốt
Đối tác tốt
Còn 16 chữ vàng là:
Sơn thủy tương liên
Lý tưởng tương thông
Văn hóa tương đồng
Vận mệnh tương quan
Có nghĩa là: Sông núi liền nhau; Lý tưởng hòa nhau; Văn hoá như nhau; Định mệnh tựa nhau
Nếu vậy thì khi ông Pompeo nói thế là ông muốn nhắm vào điều gì? Có thể hiểu rằng đó là vì ông nhắm vào chuyện giới hạn khả năng chiếm lĩnh thị trường, tức là con số thu nhập, của các đại công ty kỹ thuật số TQ Hwawei và ZTE. Điều này càng rõ nét khi tin mới đây cho biết chính phủ TQ đã ra lệnh cho tất cả các văn phòng chính phủ và các tổ chức công phải hoàn tất thay thế các máy điện toán và các nhu liệu ngoại quốc đang xử dụng bằng các sản phấm quốc nội, trong vòng 3 năm. Vắn tắt thi các nước sẽ nghe ông Pompeo tới đâu? Tất cả là tùy theo trình độ kỹ thuật của các công ty phi-Trung-quốc, mà hiện nay xem ra có vẻ không ngang tầm để cạnh tranh, cho nên ông Pompeo mới phải ra cảnh báo. Nếu mà quả như thế thì thật đáng buồn.
Bác sĩ Trần Xuân Ninh
(ngày 9 tháng 12/2019)