Ngày 19 tháng 7/2017 ba phóng viên báo New York Times đã có một cuộc phỏng vấn với tổng thống Donald Trump trong phòng bầu dục Bạch cung kéo dài 50 phút về nhiều vấn đề. Về ngoại giao thì không có gì đáng kể, như là nói chuyện 15 phút với Putin trong bữa tiệc tối nhóm G20 tại Hamburg mà Trump kể là nói đùa chơi, chuyện ngồi dự khán cuộc diễn hành quốc khánh Pháp 14 tháng 7 cùng tổng thống Pháp Macron. Nhưng phần chính là về các rắc rối nội bộ. Bản tường thuật ghi lại lời ông Trump về bộ trưởng tư pháp Sessions quyết định đứng ra ngoài cuộc điều tra về sự len lỏi của Nga vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ như sau:
“Sessions đáng lẽ ra là không nên quyết định đứng ra ngoài. Nếu ông ta quyết định đứng ra ngoài thì phải bảo tôi trước khi nhận chức và tôi sẽ chọn người khác”. Và “Jeff Sessions đã nhận chức, đã làm việc, và rồi đứng ra ngoài. Và như thế theo tôi, nói thẳng ra là rất không công bình (fair) đối với tổng thống”.
Ông nhắc lại chuyện cựu giám đốc FBI James Comey mà ông đã cách chức. Ông nói trong buổi trình bày đầu tiên với ông về vấn đề Nga len lỏi vào cuộc bầu cử, Comey đã nói riêng với ông là FBI có một tài liệu của một nhân viên tình báo Anh về chuyện tình dục của ông ở Nga. Tin này ngay sau đó được đem lên truyền thông giòng chính. Bây giờ nghĩ lại thì ông cho rằng Comey đã dùng chuyện này để làm đòn bẩy giữ chỗ giám đốc FBI.
Bài báo đã viết rằng ông Trump nêu lên vấn đề “mâu thuẫn quyền lợi” (conflict of interests) mà ông nói là có rất nhiều. Như trường hợp ông Mueller, chủ tịch ủy ban đặc biệt điều tra vụ Nga len lỏi. Ông Trump nhắc lại rằng có nhiều luật sư làm việc cho Mueller đóng tiền ủng hộ Hillary Clinton. Về thứ trưởng tư pháp Rod Rosenstein, ông Trump nói rằng một mặt thì Rosenstein đề nghị bãi chức Comey, mặt khác bổ nhiệm Mueller điều tra xem việc bãi chức Comey có phải là để nhằm ngăn trở pháp luật hay không! Ông cũng đưa ra trường hợp quyền giám đốc FBI McCabe có vợ là Jill McCabe khi ứng cử thượng nghị sĩ ở Virginia năm 2015 đã được ủng hộ 500,000 đô la từ một tổ chức vận động chính trị liên hệ với thống đốc Virginia là bạn thân của Bill và Hillary Clinton.
Nghe những điều ông Trump nói, người ta có thể thấy rằng ông Trump đã nói tuột ra những ý nghĩ của mình về các nhân vật mà ông tiếp cận làm việc. Không nể vì gì. Một ngày sau khi bài phỏng vấn loan đi thì bộ trưởng tư pháp Sessions đã tuyên bố “Tôi có vinh dự được làm bộ trưởng tư pháp”. Và “Chúng tôi yêu cái công việc này, yêu bộ này và tôi tính sẽ tiếp tục phục vụ khi mà còn thích hợp”. Và “ Những nhân viên làm ở bộ tư pháp sẽ từng ngày làm việc hết sức để phục vụ lợi ích quốc gia và hết lòng tham dự vào những ưu tiên của tổng thống Trump. Và “Tôi hoàn toàn tin tưởng rằng chúng tôi có thể tiếp tục điều hành bộ một cách hiệu quả”. Nhưng những lời nói của ông Trump đã tạo nên vô số những bàn tán, trong các cơ quan truyền thông giòng chính cũng như trong chính giới. Đa số là ca ngợi ông Sessions, chê bai chỉ trích ông Trump, cũng như về mâu thuẫn gia tăng với Mueller. Có chính trị gia từng bỏ phiếu chống ông Sessions làm bộ trưởng tư pháp đã lên tiếng chống việc ông Sessions có thể ra đi. Thậm chí còn có bài viết cho rằng ông Trump không tôn trọng sự vận hành của cơ chế quyền lực Hoa kỳ. Hay là cho đó là thái độ nguy hiểm tạo rối loạn. Tóm lại là những tấn công vào tư cách và khả năng cá nhân của ông Trump như là thời tranh cử tổng thống.
Có vẻ như là truyền thông giòng chính và chính giới không rút được bài học trong chiến thuật tấn công vào ông Trump đã thất bại như thế nào. Đến bao giờ họ mới nhận ra rằng cái lối nói ít sôi nổi, mặt mày trang nghiêm, theo lối phải đạo chính trị (politically correct) của những chính trị gia chuyên nghiệp đã không còn ăn khách nữa? Đến bao giờ thì họ mới thấy rằng cái lối bặm trợn phát biểu của ông Trump đã lôi kéo được nhiều người dân Mỹ tức giận bị dồn nénlâu ngày bởi sự ù lì của Washington DC, và độc quyền một nửa sự thực của truyền thông giòng chính để mà bỏ phiếu cho ông Trump? Để vất bỏ cái suy đồi giả đạo đức đi đã. Thay thế thực sự ra sao tính sau.
Lâm Phong (ngày 20 tháng 7/2017)