Theo tin của VietPress USA ngày 28 tháng 5 "Thủ Tướng CS VN Nguyễn Xuân Phúc sẽ là nguyên thủ quốc gia vùng Đông Nam Á đầu tiên được Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump mời đến thăm Tòa Bạch Ốc kể từ khi ông Trump lên nhậm chức ngày 20 tháng 1 năm 2017." Tờ báo còn viết thêm rằng: "Tòa Bạch Ốc trong một thông cáo phổ biến hôm 23 tháng 5 viết rằng: "Tổng Thống Trump mong muốn thảo luận về các biện pháp tăng cường mối quan hệ song phương và tăng cường hợp tác khu vực với một trong những đối tác quan trọng của Hoa Kỳ tại Đông Nam Á."
Thế nhưng, theo một chính trị gia VN ở hải ngoại, thì hoàn tòan không có chuyện TT Trump mời Nguyễn xuân Phúc sang Mỹ, mà chính quyềnViệt Namđã nhờ Đại Sứ Mỹ Ted Osius tại Việt Nam, móc nối với chính quyềnMỹ ở Washingtonđể Nguyễn xuânPhúc sang Mỹ gặp Tổng Thống Trump. Cũng theo dư luận tại VN, thì ngay khiTổng Thống Trump vừa đắc cử, Thủ Tướng Nguyễn xuân Phúcđã nhanh chónggọi điện văn chúc mừng, còn trướccả Trung Quốc. Thế mà, theo tin Reuters ngày 1 tháng 4, Tổng Thống Trump lại viết thư, mời Chủ tịch nước là Trần Đại Quang qua thăm Hoa Kỳ. Sự kiện này, khiến Nguyễn Phú Trọng và Trung Quốc bất bình, vì Trần Đại Quang là đàn em của Nguyễn tấn Dũng, được cho là nhóm thân Mỹ. Rốt cuộc, theo sự sắp xếp của Nguyễn Phú Trong, Trần Đại Quang được cử qua thăm Trung Quốc từ ngày11 tới 15 tháng 5, và Nguyễn xuân Phúcqua thăm Hoa Kỳ.
Nguyễn xuân Phúc đến phi trường John F. Kennedy , tại New York vào 8 giờ sángngày thứ hai, 29 tháng 5, không có một giới chức Hoa Kỳ nào ra sân bay tiếp đón. Báo chí, truyền thông củaMỹ cũng không đề cập tới sự kiện này, chỉ có tờ báo Tuổi Trẻ, cùng với hai trang mạng Zing.vn và Vietnamnetnhắc tới. Tiếp đón phái đoàn Thủ Tướng tại sân bay, chỉ có Đại sứ VN tại Mỹ, Pham Quang Vinh và Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc, Nguyễn Phương Nga. Sự kiện này đã được chứng minh bằng một số ít ỏicác bức hình đăng trên các cơ quan truyền thông VN. Không có bất cứ hình ảnh, hay bình luận nào từ các hãng thông tấn tại Mỹ, nhắc đến sự viếng thăm Hoa Kỳ của Thủ Tướng “ma-de- in- Viet-nam”.
Theo "The New York Times", Tổng Thống Donald Trump đã tiếp kiến Thủ Tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Phòng bầu dục, Tòa Bạch Ốc ngày Thứ Tư, 31 tháng 5. Hai bên cùng thảo luận về các trao đổi thương mại, và ký được 13 hiệp ước, đem lại 8 tỷ 1 cho Hoa Kỳ, nhiều nhất là cho hãng GeneralElectric, và tạo được 23,000 công ăn việc làm cho Hoa Kỳ. Hai bên cùng đồng ý giải quyết vấn đề biển đông theo công pháp quốc tế. Trước buổi họp 1 ngày, tức là ngày 30 tháng 5, đã có 6 dân biểu Hạ Viện đồng ký tên và chuyển lên Tòa Bạch Ốc biên bản vụ điều trần về vi phạm nhân quyền ở VN, bao gồm các vụ đàn áp biểu tình, bắt bớ, và tù đầy những bloggers, những nhân vật bất đồng chính kiến, và những vụ đàn áp tôn giáo. Tuy nhiên, Tổng Thống Trump không hề đả động tới việc vi phạm nhân quyền trong buổi họp ngày 31 tháng 5. Theo trưởng ban báo chí Tòa Bạch Ốc, Sean Spicer, thì vấn đề này sẽ được nêu ra trong buổi họp kín giữa 2 vị nguyên thủ quốc gia.
Ngày 1 tháng 6, truyền thông BBC có bài bình luận :" Những kỳ vọngvề chuyến đi Mỹ của Thủ Tướng Nguyễn xuân Phúc " của tác giả Jonathan London, đại học Leiden University, Hòa Lan. Theo tác giả, thì 3 mục tiêu của chuyếnđi là:
1. Mục tiêu thương mại. ViệcMỹ rút ra khỏi TPP là một thất vọng lớn cho Việt Nam, vì Việt Nam là nước được hưởng lợi ích nhiềunhất trong TPP. Ông Phúc qua Mỹ để tìm đối tác thương mại.
2. Phốihợp để thúc đẩy việc hiện thực hóa an ninh hàng hải ở biển đông, tuân theo luật pháp quốc tế.
3. Củng cố vị trí chính trị của ôngNguyễn xuân Phúc. Ông Nguyễn xuân Phúc tuygiữ chức Thủ Tướng, nhưngkhông có vây cánh nhiều như Nguyễn Tấn Dũng, cũng không đươc Trung Quốc tín nhiệm như Nguyễn Phú Trọng, nên phải tìm cách tạo uy tín cá nhân để giữ ghế.
Nghe một người có bằng xã hội học và được cho là chuyên gia về VN nói vậy thì biết vậy. Bởi vì có nghe hay không thì cũng chẳng thay đổi gì cái vai trò của ông Phúc. Và cũng vì ông London này là nhà bình luận về các vấn đề chính trị nhưng đã thú nhận rằng ông choáng váng vì đoán trật lấc kết quả bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11/2016 làm bà Hillary Clinton thất bại.
Trong khi Tổng Thống Donald Trump và ông Nguyễn xuân Phúc họp, thì các đoàn biểu tình của Cộng đồng tỵ nạn VN rầm rộ chốngđối, ngay trước Tòa Bạch Ốc. Ngoài cộng đồng người Việt ở vùng thủ đô Hoa Kỳ còn có các phái đoàn của cộng đồng tại các tiểu bang phụ cận.
Tin báo VN loan đi rằng ông Nguyễn xuân Phúc sang Mỹ, có đem theo một cái đèn măng xông, làm quà tặng cho Tổng Thống Hoa Kỳ. Trên đèn có in hình 2 lá cờ VN và Mỹ. Món quà này, đã gây nên nhiều tranh cãi. Theo báo Tuổi Trẻ thì cái đèn măng xông, khi xưa được gọi là đèn Hoa Kỳ, có xuất xứ từ Hòa Lan. Khi Pháp nhập cảng dầu hỏa của Hoa Kỳ vào VN, để dùng thắp đèn, thay cho dầu lạc, thì hãng dầu đã tặng khách hàng mua dầu một chiếc đèn để khuếch trương thương mại. Theo các báo lề phải, món quà này có ý nghĩa nhắc nhở chính quyền Hoa Kỳ, về sự giao hảo giữa 2 nước đã có từ thế kỷ trước. Người ta tự hỏi, không biết chính quyền Trump, có thì giờ để tìm hiểu cái thâm ý của chính quyền VN hay không ? Mở ngoặc ở đây về chuyện cái đèn tặng cho ông Trump. Cứ nhìn theo hình thì đó không phải là cái đèn măng xông, mà trước năm 1945 rất hiếm, kể như không mấy ai biết ở VN. Cái đèn măng xông không được gọi là đèn Hoa kỳ như báo VC Tuổi trẻ giải thích. Đèn măng xông không dùng bấc mà dùng một cái túi, tiếng tây gọi là măng xông (manchon) khi hơi dầu hỏa cháy nóng lên thì phát sáng. Đèn này đặc biệt thông dụng ở miền Nam sau 1954, khi điện còn hiếm hoi. Đến khi điện dễ dàng rồi thì đèn măng xông không còn được dùng nữa, vì có những tai nạn phát nổ chết người, cháy nhà.
Tuy nhiên, cái khiếm khuyết rành rành không thể che dấu được là việc in sai lá cờ Mỹ trên chiếc đèn mang sứ mạng ngoại giao này. Thay vì cờ Mỹ có 4 vạch ngắn, 3 vạch dài, thì lá cờ trên chiếc đèn lại vẽ 3 vạch ngắn, 4 vạch dài. Sự sửa soạn cẩu thả, thiếu tôn trọng của món quà ngoại giao, thựclà đáng trách, vì lá cờ là biểu tượng cho quốc gia, không thể có sơ xuất. Cũng có thể, ông Trump là một doanh nhân, chỉ quan tâm tới chuyện lời lỗ, hơn thua, lợi nhuận, mà bỏ qua những chi tiết...không thực tiễn.
Tuy nhiên, các bản tin về chiếc đèn trên hệ thống truyền thông ở Việt Nam, đều biến mất vào chiều ngày 1 tháng 6.
Và có lẽ ông Trump sẽ thông cảm với ông Nguyễn xuân Phúc hơn, nếu biết ông Phúc đã từng đọc các bài diễn văn có tầm vóc quốc gia, với cách phát âm... tùy tiện như “ma dze in Việt Nam”, và các chữ viết tắt C, L, S, M được ông phát ngôn là : cờ, lờ,sờ, mờ.
Hoàng Thế Hiển
06/17