Ngày 24 tháng 2/2022 khi tung gần 200,000 quân xâm lăng Ukraine từ 3 phía bắc, đông và nam, Putin đã gọi đó là một cuộc "hành quân đặc biệt" mà lý do là để 1/ "phi quân sự hóa" Ukraine, 2/diệt trừ chủ nghĩa phát xít Đức quốc xã và 3/chấm dứt nhũng khổ nạn vì những tấn kích diệt chủng của chính phủ từ năm 2014 mà dân hai miền ly khai Donetsk và Luhansk đa số nói tiếng Nga ở đông Nam Ukraine phải chịu đựng 4/giữ cho Ukraine ở vị trí trung lập. Tổng thống Ukraine Zelenskyy đã nói "mục tiêu số một Putin nhắm là tôi, số 2 là gia đình tôi". Lời tuyên bố này hơi bất thường - vì trong thế giới kể là văn mình ngày nay ít khi mà tổng thống của một trong hai nước có chiến tranh lại nói mình và gia đình mình là mục tiêu diệt trừ số một của nước thù địch.
Có người nêu ra rằng Zelenskyy là người Do Thái để bác bỏ luận cứ Putin cho Zelenskyy là theo chủ nghĩa phát xít ưu việt chủng tộc, nhưng ngoại trưởng Nga Lavrov đã vạch ra rằng Hitler thủ lãnh Đức Quốc xã cũng là người Do Thái. Khiến tranh cãi kiểu này chấm dứt. Không cần nhắc lại trường hợp nguyên thủ tướng Do thái Netanyahu từng được kể là kỳ thị chủng tộc. Người ngoài từ xa khó mà suy đoán đúng sai đựa trên một phần sự thực hay dựa trên những mô tả từ các lập trường đối nghịch.
Nhìn lên bản đồ phát triển của khối NATO Bắc ĐạiTây Dương vào các nước Đông Âu nay trở thành 27 nước Liên Âu sau khi Liên sô sụp đổ năm 1991, người ta có thể hiểu được yêu cầu của Putin muốn Ukraine và Nga - vốn là hai nước mà đa số cùng là sắc dân Slavic anh em, không gia nhập NATO để trở thành bàn đạp cho NATO ngay ngưỡng cửa Nga. Người ta nhớ rằng Ukraine từ 1991 đã trở thành địa bàn tranh chấp giữa các nhóm chính trị đối nghịch với sự can dự của Âu châu, Mỹ và Nga qua các hình thái đấu tranh quần chúng bạo lực cũng như bán bạo lực. Quan trọng nhất là vụ chống đối được gọi là Euromaidan ở công trường Độc lập trung tâm Kiev năm 2014 phản đối tổng thống dân cử Yanukovich thân Nga. Khiến 1/ ông này phải bỏ chạy sang Nga, 2/tạo nên các khu ly khai Luhansk và Donetsk và 3/phản ứng của Nga chiếm bán đảo Crimea. Sau đó là sự thành lập chính quyền dân cử Petro Poroshenko (2014-2019) rồi Zelenskyy (2019-) với kế hoạch đưa Ukraine vào Nato năm 2020.
Biết khác biệt nền tảng của hai bên là về NATO như thế, người ta không lạ khi chiến tranh xẩy ra, và càng không lạ khi chỉ sau ít ngày đụng độ mà truyền thông Tây phương đếm từng ngày (vì mong không kéo dài) y như năm 1979 thời tổng thống Carter sinh viên Iran trong cuộc cách mạng Hồi giáo giam giữ nhân viên tòa đại sứ Mỹ 444 ngày. Kết quả chưa ngã ngũ, và mặc dầu Ukraine qua các tin tức đang trên đà thắng thế, giết được 8 tướng Nga, đánh chìm soái hạm Nga ở biển Hắc Hải, nhờ sự giúp đỡ của tin tức tình báo Mỹ Do Thái, và viện trợ võ khí của Mỹ và khối NATO, Zelenskyy đã tuyên bố dẹp bỏ ý muốn đưa Ukraine vào Nato, hy vọng là không lâu sẽ yên chuyện.
Nhưng cuộc chiến đã trở thành quan trọng nhất thế giới vì nói đến thường xuyên, trong khi 18 cuộc chiến khác đang diễn ra từ nhiều năm trên toàn thế giới, với số thương vong từ 1,000 đến 10,000 một năm, chẳng được nhắc nhở bao nhiêu. Bởi vì bên cạnh sự chết chóc, tan nhà nát cửa và trên 5 triệu người di tản ra khỏi Ukraine trong một thời gian ngắn vài tháng, những bi thương xẩy ra cho đàn bà và con trẻ được chú trọng trường trình và một khía cạnh đặc biệt được chỉ ra, là sự hiếp dâm, được nhấn mạnh thêm bởi mô tả của đại sứ Anh tại Ukraine
"Cuộc chiến chống Ukraine đang được tiến hành với tên lửa, lựu đạn, xe tăng, máy dọ thám - và với cả cưỡng hiếp. Xác phụ nữ khỏa thân bên vệ đường được ghi lại, cũng như các báo cáo về việc phụ nữ bị cưỡng hiếp.” Đại sứ Anh tại Ukraine viết: "Phụ nữ bị hãm hiếp trước mặt con cái, trẻ em gái bị hãm hiếp trước mặt người trong gia đình".
Hai bản tường trình, một trên báo chí và một trên truyền hình tiếng Đức về vấn đề này đã được đặt cùng một tiêu đề gây chú ý "Hiếp dâm như là vũ khí". Với những câu:
"Hiếp dâm là một phần trong cuộc chiến của Nga ở Ukraine" và "Cơ thể phụ nữ là một chiến trường và cưỡng hiếp là một thứ vũ khí"
Khẳng định "Hiếp dâm là một phần trong cuộc chiến Nga Ukraine" chỉ là để thêm nặng tội Nga gây chiến. Nhưng không có gì đáng nói nhiều, ngay cả nếu như lính tráng được khuyến khích làm như vậy, vì nó xảy ra trong mọi cuộc chiến từ xưa đến nay. Ít ra là trong thế kỷ trước, thứ 20. Thực thế, trong mỗi khẩu phần lương thực ration C Mỹ viện trợ cho lính Pháp trong cuộc chiến Pháp Việt đều có hai bao cao su (condom) đóng gọn lại thành hai đồng bạc tròn. Chính người viết những giòng này khi ở nhà quê năm 1947 đã có lần nghe những phụ nữ van xin khi bị lính lê dương đi càn về làng cưỡng hiếp "con già rồi, lậy các quan ạ", hay "con có chồng rồi, lậy các quan ạ". Nhưng không giải thích nào thuyết phục được luận cứ "cơ thể phụ nữ là một chiến trường và cưỡng hiếp là một thứ vũ khí". Chiến trường nào? chiến trường giữa một người đàn ông và một người đàn bà? Và hiếp dâm là vũ khí giết ai? giết bao nhiêu người? Riêng câu "Hiếp dâm là một tội ác chống lại loài người" thì có thể làm cho một số người nhớ lại lời khoa đại của nguyên thủ tướng Do Thái Netanyahu nói về trường hợp xẩy ra trong một cuộc sinh họat vui chơi cách đây mấy năm giữa giới trẻ tại một khách sạn Do Thái. Một nữ sinh viên uống say đi lên phòng rửa mặt thì đã có vài nam sinh viên theo lên và cưỡng hiếp cô này. Rồi tiếp theo là cả mấy chục người đứng xếp hàng chờ đến lượt. Cô nữ sinh viên ngày hôm sau đã không tính trình báo nếu không biết rằng có một nam sinh viên định phổ biến rộng rãi cuốn video ghi lại chuyện làm tình cho bè bạn cuộc hiếp dâm.
Tóm lại hiếp dâm không thể nào là một vũ khí được. Trừ trường hợp là một vụ bạo dâm bởi nhiều người gây thương tích trầm trọng cho nạn nhân. Thực vậy thống kê cho biết cứ 73 giây là có một vụ hiếp dâm xẩy ra ở Mỹ. Trung bình mỗi năm có 463,634 trường hợp hiếp dâm (trên 12 tuổi). Không thấy nói có tử vong.
Trong chiến tranh Nga Ukraine, qua những sự kiện nêu trên, hiếp dâm bởi lính Nga nếu có, không phải là khác thường so với những cuộc chiến tranh khác. Nhưng hiếp dâm những người tị nạn Ukraine bởi dân chúng các nước lân cận thực tế đã xẩy ra và đã được dùng như những phương tiện đưa những người tị nạn cùng túng không phương cách nào sống, vào vòng đĩ điếm. Hiếp dâm trong trường hợp này quả là một thứ vũ khí để khống chế một đám quần chúng bất hạnh. Chính phủ các nước nhận dân tị nạn cần phải có biện pháp tiêu trừ. Bỏ qua là vô trách nhiệm, là giả đạo đức.
Bác sĩ Trần Xuân Ninh
Ngày 12 tháng 5/2022