Ngày 6 tháng 1/2021, đám đông quần chúng quá khích xông vào toà nhà quốc hội The Capitol phá phách bạo loạn trong khi các dân cử đang họp là chuyện chưa từng thấy trong lịch sử nước Mỹ. Chuyện này tạo choáng váng cho đại đa số dân Mỹ, và ngạc nhiên cho dân chúng nhiều nước trên thế giới có thói quen nhìn Mỹ như là một quốc gia mẫu mực của mô thức chính trị tự do dân chủ ổn định.
Điều đặc biệt là tuyệt đại đa số những kẻ bạo loan này là da trắng, và những nhóm cực đoan chủ trương da trắng siêu việt, từ khắp nơi trên nước Mỹ đổ đến. Không thấy bóng dáng da đen và da mầu, trừ một vài kẻ hãn hữu vác lá cờ vàng ba sọc đỏ và khoe hình cùng vé máy bay đi Washington DC. của mình lên mạng facebook. Người ta thấy một số cảnh sát gác quốc hội đã mở rào chắn cho những người biểu tình bạo loạn xông vào. Tin cũng cho biết là ngày hôm trước mồng 5 tháng 1/2021 đã có một cuộc đi thăm hướng dẫn cho một số người được biết đầy đủ các ngõ ngách văn phòng của các nhân vật quốc hội quan trọng. Từ đó có luận cứ cho rằng cuộc tấn công quốc hội ngày hôm sau là được sửa soạn kỹ lưỡng.
Cuộc bạo loạn đã kéo dài gần 6 tiếng đồng hồ. Những người biểu tình đã xông vào đập phá, hò hét “treo cổ Nancy Pelosi” và “treo cổ Pence”. Người ta biết rằng hai vị này đã không lùi trước áp lực của Donald Trump đòi đổi ngược kết quả đầu phiếu chính thức để cho Trump đắc cử. Bà Pelosi và phó tổng thống Pence đã được kịp thời bảo vệ đưa đi đến nơi trú ẩn an toàn. Xem ra số hai người này còn vượng. Vì trước một đám đông bạo tợn có toan tính, mất mạng chẳng phải là điều khó. Một số dân cử đã phải chui lủi tìm nơi trú ẩn tại chỗ để tránh những kẻ biểu tình. Một số khác chạy thoát ra ngoài. Tổng thống Trump ngồi trong Bạch cung theo rõi diễn tiến tình hình môt cách say mê hứng thú, theo như lời kể của các phụ tá.
Nguyên nhân căn bản của chuyện này là Donald Trump đã không chấp nhận thất cử vì đổ tội cho bầu cử gian lận và có nhiều người dân theo đảng Cộng hoà tin tưởng như thế. Tuy rằng là tất cả các cáo giác gian lận đều bị tòa án bác bỏ vì không đưa ra được bằng cớ hợp thức. Những người xông vào quốc hội là từ khắp nước Mỹ đổ tới, theo lời Trump khích động, để chặn công bố Biden là tổng thống đắc cử. Hệ quả là sau vụ 06/01 đã có những đồn thổi rằng sẽ có bạo loạn vào những ngày tiếp theo, ngay cả vào ngày 20 tháng 1/2021 là ngày tân tổng thống Biden tuyên thệ nhậm chức. Vì thế Washington DC được đặt trong tình trạng giới nghiêm. 25 ngàn vệ binh quốc gia được triệu tập để giữ an ninh. Các tướng lãnh bộ tổng tham mưu liên quân ra tuyên cáo chung là quân đội chỉ trung thành và bảo vệ hiến pháp. Khoảng 100 kẻ tham dự cuôc tấn công quốc hội đã bị bắt. Có những kêu gọi trên truyền thông yêu cầu điều tra cho rõ về những trường hợp cảnh sát quốc hội giúp người bạo loạn xông vào quốc hội. Các viên chức chính phủ tuyên bố rằng những thủ phạm sẽ bị trừng trị nghiêm ngặt theo đúng luật pháp. Nghe qua thì chẳng có điều gì đúng hơn. Nhưng chịu khó suy nghĩ một chút thì thấy ngay những ồn ào đe doạ này chỉ là trò đùa, nếu không nói là làm cho phải phép, có lệ.
Bởi những kẻ tham dự cuộc tấn công đã chỉ hành động theo lời tổng thống Trump kêu gọi, thôi thúc : “hãy đến đó đi và sẽ hoang dại”. (be there and will be wild). Họ đã tụ tập ở công viên Ellipse và nghe cả tổng thống Trump lẫn con trai là Eric Trump giục giã đến phản đối ở tòa nhà quốc hội với tinh thần mà luật sư số 1 của Trump tóm tắt bằng khẩu hiệu đấu tranh bằng chiến đấu (fight in combat).
Đơn giản thì ai cũng hiểu rằng tất cả những kẻ tấn công đều là phạm pháp, ở những mức độ khác nhau. Nhẹ nhất thì là xâm nhập hay giúp đỡ xâm nhập cơ sở quốc hội bất hợp pháp. Nặng thì là đập phá, huỷ hoại, cướp đoạt hay gây chết người. Nhưng dù sao họ chỉ là đầu sai. Vì diễn trình cho thấy đầu xỏ thủ phạm là Donald Trump với hai vợ chồng con trai là Eric và luật sư số 1 là Rudy Giuliani.
Thế mà tổng thủ lãnh Trump chẳng sao cả. Động viên bằng những ngôn từ “mạnh mẽ”, “chiến thắng bằng sức mạnh”, và “chiến đấu như điên” (fight like hell) cho đám cuồng Trump và những bọn cực đoan da trắng như Three percenters, Oathkeepers, Proudboys nghe để hừng chí xông lên. Rồi sau đó khi tình hình đập phá quá mức mới xuống giọng, ra lời kêu gọi phải biểu tình bày tỏ ý kiến trong hòa bình! Thế là xong. Mọi sự xi xóa.
Rõ ràng là như câu tục ngữ VN “miệng nhà quan có gang có thép, đồ nhà khó vừa nhọ vừa thâm”. Nói ngược đó rồi suôi đó sao cũng được. Có người ngỏ ý tiếc hùi hụi là ở quá xa Việt Nam nghèo khó nên không thể đưa cái phần sau của câu tục ngữ ra sánh đôi với cái miệng nhà quan thổi lửa của ngài Trump. Thì nhanh chóng được gợi ý rằng hãy nhặt những mợ Mít cuồng Trump nhẩy choi choi, tên Mỹ giấy kêu lốp đốp và bề ngoài lòe loẹt đỏ xanh, nhưng bản chất tự thân không tẩy được hai sắc thâm và nhọ.
Có sự tình cờ lý thú là hai chữ tiếng Việt gọi giai cấp này người Mỹ đọc được không khó khăn. Là Mary Sean (Marie Sến).
Bác sĩ Trần Xuân Ninh
Ngày 14 tháng 1/2021