Đại dịch Covid-19 là do siêu vi trùng Sars-CoVi-2 sinh ra. Sars-Covi-2 là một dạng biến thái của họ siêu vi trùng Corona sinh ra bệnh cúm mùa hàng năm tuy có làm chết người già mà không mấy ai để ý. Nhưng Sars-Covi-2 rất nguy hiểm vì rất hay lây và hiện không có thuốc chữa cũng như không có thuốc chủng ngừa. Đầu tiên Sars-CoVi-2 gây ra bệnh cúm sưng phổi tại Vũ Hán tháng 11 năm 2019. Kế đó truyền sang Nam Hàn và rồi lan dần ra khắp toàn cầu. Mỹ hiện nay đứng đầu thế giới với 3 triệu bệnh nhân (và con số không ngừng ở đây); tỷ số tử vong thì cũng tương tự như các nước khác. Sự lây lan, tên gọi, cũng như cách đối phó đã càng ngày càng mang nặng tính chính trị ở Mỹ, và đó là lý do bài này được viết ra, như là một đóng góp thực tế và cụ thể cho việc ngừa bệnh.
Sars-CoVi-2 chủ yếu xâm nhập vào người bằng đường hô hấp gồm miệng mũi họng khí quản và phổi vì con siêu vi này ở trong hơi thở và các hạt nước mũi, nước bọt, văng ra khi nói chuyện. Cho nên, mang khẩu trang che kín mũi và miệng là phương cách ngăn chặn truyền nhiễm Sars-CoVi-2 thực tế và hiệu quả nhất. Người bệnh thì giữ cho con virus không văng tung tóe khi thở hay nói. Đeo khẩu trang chặn không cho virus từ người đối diện và chung quanh đi vào đường hô hấp của mình. Đeo khẩu trang là hành động vừa bảo vệ mình vừa giữ gìn cho người. Tiếc thay, nước Mỹ hiện nay không thấy có động thái chung như thế, tuy rằng người Mỹ từng được biết là người vừa có tinh thần cá nhân rất cao, vừa có ý thức trách nhiệm cộng đồng mạnh mẽ.
Người nhiễm siêu vi có bị bệnh hay không là tùy theo sức đề kháng cá nhân. Khi siêu vi vào người thì cơ thể chống lại; Thời gian này kéo dài hai tuần, và đó là thời gian thường gọi là ủ bệnh. Người khỏe thì chẳng có triệu chứng gì, nghĩa là không mắc bệnh, vì siêu vi bị tiêu diệt hết. Nên biết rằng trong thời gian ủ bệnh không có triệu chứng, người bệnh vẫn có thể truyền siêu vi đang xâm lấn cơ thể mình cho người khác. Người yếu thì có triệu chứng mà nặng nhất là sưng phổi, khó thở, phải nằm nhà thương, và có thể chết. Cũng nên biết thêm rằng chết không chỉ vì sưng phổi và khó thở mà còn vì tất cả các bộ phận trong người đều bị siêu vi tấn công làm hư hại.
Khi nói người già dễ bị mắc Covid 19, là bởi thông thường thì tuổi già suy nhược vì có đủ thứ bệnh. Ở Mỹ thì ngoài bệnh tim mạch có ba thứ bệnh thông thường nhiều người bị làm suy yếu sức khỏe là cao áp huyết, cao mỡ/cholesterol và tiểu đường, và các trường hợp xạ trị hóa trị. Phải nói ngay rằng người trẻ cũng không hẳn là có sức đề kháng mạnh, thí dụ như những người mập phì. Bệnh này hiện nay chiếm tới 30% tổng số dân Mỹ. Đây là một con số nhiều người ở Mỹ tránh nói tới, vì không vui và cũng vì đụng chạm. Nhưng trong giai đoạn hiện nay thì sự tránh đụng chạm này có vẻ như không còn mấy. Ít ra là giữa nhân vật số một là ông Trump và số hai là bà Pelosi. Cụ thể người ta còn nhớ là khi lên diễn đàn lưỡng viện đọc diễn văn thường niên về tình hình liên bang, Donald Trump đã không chìa tay ra nắm tay bà Pelosi đưa ra bắt tay chào mừng theo thông lệ. Đáp lại thì sau khi nghe diễn văn, bà Pelosi đã cầm bài diễn văn của ông Trump xé làm đôi vất sang bên. Và gần đây thì bà Pelosi mới nói phớt qua rằng ông Trump “có vấn đề mập phì”. Chưa thấy có đáp trả từ người ngồi ở cái “bàn vĩ đại” trong phòng bầu dục Bạch cung. Nhưng dường như đám tà lọt hay cuồng mê ông Trump thì đã đáp trả trên mạng rằng bà Pelosi và hai con gái uống rượu liên miên. Đúng sai cần phải kiểm chứng mới rõ.
Phe chống đeo khẩu trang. Nguồn internet.
Duyệt xét mọi sự đến đây thì có thể thấy rõ là để đối phó với Covid 19, phương pháp độc nhất hiệu quả hiện nay, vì chưa có thuốc chích ngừa, chỉ là đề phòng lây nhiễm. Mà cụ thể là đeo khẩu trang, được khuyến cáo xử dụng bởi Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát bệnh ở Atlanta tiểu bang Georgia. Vì là một cơ sở chính phủ, trung tâm này đã không đòi hỏi, hay ra lệnh, mà chỉ khuyến cáo; Bởi vì không muốn làm phật lòng ông Trump là người không bao giờ đeo khẩu trang, tuy ông mới đây nói với chương trình Fox News là “ông ủng hộ mang khẩu trang” và “khẩu trang là tốt”. Ngoài ra cũng vì ông Trump thích triệu tập đám đông quần chúng nghe ông diễn thuyết tranh cử nhưng không nói gì đến khẩu trang. Còn thuốc Hydroxychoroquine mà ông Trump khẳng định rằng chính ông đã uống để đề phòng Covid 19 mà không có triệu chứng phụ gì bất lợi, nghe thì biết vậy. Nhưng ông có uống thật hay không thì không biết. Về mặt y khoa thì tác dụng ngăn ngừa coronavirus của thuốc này chưa được chứng minh. Ngoài ra trong một vài cuộc thử thuốc hydrochloroquine ở một vài bệnh viện ngoại quốc, hiệu quả chưa thấy rõ mà đã phải ngưng vì tác dụng nguy hại đã sinh.
Tóm tắt, thì mấy dữ kiện liên hệ đến ông Trump và khẩu trang kể trên tất cả chỉ tương tự như câu nói của một cố chính trị gia Việt Nam Cộng hòa nhiều người dân Mỹ gốc Mít đã biết nhưng đổi đi một chút cho hợp thực tế là “đừng nghe những gì CS nói cũng đừng làm những gì CS làm”.
Coronavirus là có thật, dịch bệnh CoVid 19 do nó sinh ra là có thật, thế nhưng nhiều người theo đảng Cộng hòa không đồng ý như thế. Có người đã coi bệnh Covid 19 là một chuyện bịa đặt (hoax) của đảng Dân chủ. Và ngay ông Trump, từ đầu khi loan tin 15 trường hợp chết đầu tiên vì Coronavirus đã khoe rằng nếu mà số tử vong mà ít như thế thì đó là nhờ chính sách biên giới của ông (!), và nói rằng nó sẽ biến đi mau chóng. Đến gần đây, sau khi CoVid 19 trở thành đại dịch toàn cầu và Mỹ là nước có nhiều bệnh nhất, Donald Trump vẫn nhởn nhơ tuyên bố “rồi nó sẽ biến đi như một phép lạ”. Nhiều thống đốc tiểu bang Cộng hòa như Texas, Florida, Arizona, Kansas không tin Covid19 là một đe dọa, nên đã nhanh chóng mở cửa sinh hoạt theo thúc đẩy của ông Trump, sau đợt cách ly xã hội toàn quốc, đã gặp ngay những bùng phát đáng sợ. Cho nên đã phải ngưng lại và ngay cả khuyến cáo mang khẩu trang là điều họ chưa từng bao giờ nghĩ tới.
Cách đối phó mơ hồ của các nhà lãnh đạo chính trị từ Trump trở xuống đối với Covid 19, và ngay cả ngược lại với những ý kiến chuyên gia, đã tạo những hệ quả đáng ngại có hại cho quần chúng. Nhiều người đã coi thường Covid 19. Một đám thiếu nhi chừng 150 mạng ở Alabama trong đó có đứa bị lây nhiễm dương tính đã đóng tiền bỏ vào một cái hộp rồi tụ họp nhau lại ăn uống vui chơi xem đứa nào bị lây nhiễm trước thì sẽ được tiền. Những người cuồng mê Trump trẻ cũng như già, Mỹ rặt cũng như Mỹ giấy gốc Mít mang khẩu trang và không mang khẩu trang hùng hổ cãi nhau ngoài đường thu vào video lên truyền thông báo chí. Tình trạng này có lợi cho Trump là kẻ hiểu rõ rằng trong cuộc tranh cử: Một thiểu số cuồng mê mình là mình nắm chắc. Thiếu số không thích không ghét mà đang có công ăn việc làm thì tiếp tục bỏ phiếu cho mình. Thiểu số chống mình thì chia phe chia phái. Thế là đa số vào tay, dù rằng đa số ít.
Còn đối với kẻ mà biết rằng:
“Cuộc thành bại hầu cằn mái tóc,
Lớp cùng thông như đúc buồng gan,
Bệnh trần đòi đoạn tâm toan,
Lửa cơ đốt ruột, dao hàn cắt da”.
Thì thêm 4 năm hay 40 năm nữa cũng thế thôi. Vì vẫn là
“Lò cừ nung nấu sự đời,
Bức tranh vân cẩu vẽ người tang thương”.
Bác sĩ Trần Xuân Ninh
Ngày 9 tháng 7/2020