Việc Tổng thống Donal Trump ủng hộ cho việc dùng loại thuốc sốt rét là thuốc chữa trị cho Covid-19 cho dù thuốc này chưa được xét nghiệm đầy đủ theo nguyên tắc bảo vệ an toàn sức khỏe của người tiêu thụ của FDA gần đây đã gặp nhiều chỉ trích. Xuất hiện trong cuộc họp báo vào ngày thứ Bẩy 4 tháng 4 2020, Tổng thống Donald Trump một lần nữa lại làm náo động dư luận khi ông tuyên bố rằng ông có thể sẽ dùng loại thuốc này trên chính ông, để thử nghiệm về tính an toàn của nó, và ông cũng khuyến khích những người khác nên thực hiện tương tự với sự đồng ý của bác sĩ.
Theo Reuters, vào giữa tháng 3/2020, sau một chuỗi những mẫu tweets trên mạng và những cuộc họp báo, đưa ý kiến về thuốc sốt rét chloroquine and hydroxychloroquine, tổng thống Trump đã gây áp lực lên các viên chức Y tế liên bang tại CDC (Cơ quan phòng chống dịch tễ và trị bệnh), FDA (Cơ quan Quản Lý Thực Phẩm Và Thuốc) và NIH (Viện Y Tế Quốc Gia) trong việc chấp thuận thuốc sốt rét như là thuốc chữa trị cho bệnh nhân Covid-19. Theo Reuters cụ thể Tổng thống Trump đã liên lạc với Bác sĩ Stephen Hahn, viên chức lãnh đạo FDA, hỏi tại sao không nhanh chóng đưa thuốc sốt rét vào việc chữa trị Covid-19 một cách rộng rãi. Chính quyền liên bang không lâu sau đó, thông qua CDC đã đưa ra thông báo cho các bác sĩ rằng họ có thể kê toa cho bệnh nhân uống thuốc sốt rét. Thông báo này tuy nhiên chỉ dựa trên những thông tin được xem là giai thoại thay vì trên những nghiên cứu khoa học.
Những nỗ lực can thiệp của Tổng Thống Trump, theo các nhận định từ báo chí, rõ ràng đã đưa đến việc có thể làm thay đổi sự lượng giá hiệu quả thuốc men tại Hoa Kỳ, một lãnh vực vốn từ lâu phải tuân theo những quy luật khoa học và thử nghiệm nghiêm ngặt. Trong lịch sử Hoa Kỳ rất ít có khi một Tổng Thống lại vận động những giới chức hành chánh và y tế tập trung nỗ lực của họ vào sự xử dụng một loại thuốc vốn chưa được chứng minh tác dụng.
Trả lời thắc mắc của Reuters, tòa Bạch Ốc đã cho biết Tổng Thống Trump không hề đưa ra một “chiến dịch áp lực” mà chỉ đề ra một hành động thích hợp, “qua đó đưa chính quyền liên bang, các bộ phận tư nhân bao gồm bác sĩ, khoa học gia, các chuyên gia y tế đến cùng nhau, cho một sự phối hợp chưa từng thấy, để phát triển nhanh chóng thuốc chữa trị cho Covid-19.” Bản trả lời của Bạch Cung tuy nhiên lại không đề cập tới câu hỏi của Reuters về thông báo của CDC cho các bác sĩ, qua đó họ có thể dùng thuốc sốt rét để chữa trị cho các bịnh nhân Covid-19.
Lên tiếng trước thắc mắc của báo chí, đại diện cho Viện Y tế quốc gia NIH nói rằng cơ quan của họ không phải là nguồn đưa đến nội dung văn bản của CDC. CDC thì nói việc họ đưa ra những hướng dẫn cho các bác sĩ là thể theo yêu cầu cần phải có hành động khẩn cấp từ Nhóm trách nhiệm về coronavirus Bạch cung. Phát ngôn viên của FDA, ngoài việc cho biết họ đã hành động đúng, qua việc đưa ra một chỉ thị cho phép thuốc sốt rét được kê toa và phân phối, đã từ chối để bàn luận thêm về việc có hay không sự thúc đẩy từ tổng thống, và cũng không đưa ra nhận định cụ thể về văn bản hướng dẫn của CDC.
Trong văn bản cho phép xử dụng thuốc sốt rét cho bệnh nhân Covid-19 của FDA có đoạn: “Cho dù sự tốt nhất về những liều lượng và thời gian chữa trị của hydroxychloroquine trên bệnh nhân Covid-19 vẫn chưa được biết, một số bác sĩ chữa trị lâm sàng tường trình rằng đã có sự tiến triển.”
Văn bản này tuy nhiên đã không nêu ra tên của các bác sĩ chữa trị lâm sàng, hay liệu sự chữa trị của các bác sĩ trên có thành công hay không, cũng như không giải thích về nguồn gốc của nó.
Những người ủng hộ thì đã tranh luận rằng, bản hướng dẫn của CDC là hợp lý trong giai đoạn thiên tai hiện tại, vốn không có thuốc chữa trị chính thức. Cạnh đó, chloroquine và hydroxychloroquine đã được xử dụng từ nhiều năm qua với những nguy hiểm đã được biết đến. Ngoài ra dù có những sự nguy hiểm quan trọng nào xẩy đến cho bệnh nhân Covid trong việc dùng thuốc sốt rét trị liệu thì cũng đáng để cho họ thử trong trường hợp bệnh đã trở nên ngặt nghèo.
Việc xử dụng thuốc hydroxychloroquine và chloroquine có thể làm tim ngưng đập hay làm loạn mạch tim trong một số bệnh nhân, vốn đã được các chuyên gia y tế và các bác sĩ biết đến từ lâu qua các tài liệu y khoa. Ngoài ra một tài liệu nghiên cứu mới cũng cho biết loại thuốc sốt rét nói trên, cũng có thể đưa đến những nguy hiểm riêng rẽ cho những người đang mang các chứng nan y.
Một bài viết đăng trên tạp chí Annals of Internal Medicine vào tuần này đã cảnh báo về sự nguy hiểm trong việc săn tìm thuốc chữa trị Covid-19 trong tình trạng không có những chứng minh hiệu quả rõ ràng, đã gây ra sự khan hiếm thuốc cho những bịnh nhân đang cần đến nó trong việc chữa trị các bệnh nan y khác, chẳng hạn như bệnh ban đỏ Lupus.
Việc thảo luận sôi nổi – hay tranh luận - về hiệu quả của thuốc men trong việc chữa trị Covid-19 trong quần chúng hiện nay, quả là điều mới lạ, nếu không muốn nói là bất thường. Bởi vì nó đã được khởi đầu bởi người đứng đầu hành pháp không ngần ngại bênh vực quan điểm của mình và tạo áp lực lên các giới chức y khoa giữ các chức vụ hành chánh liên bang. Tổng thống Donald Trump đã tiếp tục đẩy mạnh quan điểm dùng thuốc trị sốt rét để trị Covid-19, mặc dầu các bất đồng ý kiến của y giới phát biểu một cách dè dặt thường lệ. Ông nói “tôi không phải là bác sĩ, nhưng tôi có sự thực tế thông thường.” Người không thích ông Trump thì sẽ coi đó là một điều rất tai hại cho sức khỏe quần chúng. Nhưng bình tĩnh mà xét, thì trong chuyện Covid-19 này, đã thấy xuất hiện vô số các khuyên bảo, chỉ dẫn chữa chạy, trên mạng điện tử giang hồ quái dị. Nhưng không sao cả, vì người nghe có quyền chọn lựa. Hệ quả tốt xấu là do chính cá nhân trách nhiệm. Lời khuyên của ông Trump chẳng qua cũng chỉ có giá trị như vô số các lời khuyên khác đối với người có đầu óc suy nghĩ.