Tuy là tổng thống đắc cử, ứng cử viên Dân Chủ Joe Biden hiện nay vẫn chưa chính thức là tổng thống Hoa Kỳ. Ông cần phải trải qua một tiến trình để xác định, và đây là những gì sẽ xảy ra từ ngày bầu cử cho đến ngày ông tuyên thệ trở thành tổng thống.
Vào ngày bầu cử 3 tháng 11 khi người dân bỏ phiếu cho một ứng cử viên tổng thống lá phiếu đó thực ra đang bỏ cho các đại cử tri ở tiểu bang của họ. Những đại cử tri đó trong hầu hết các trường hợp đều cam kết hỗ trợ ứng cử viên mà cử tri đã chọn. Để trở thành tổng thống Hoa Kỳ số phiếu đại cử tri mà một ứng cử viên tổng phải có tối thiểu là 270 phiếu.
Vào ngày 8 tháng 12 đây là ngày chót để giải quyết các tranh chấp bầu cử ở cấp tiểu bang. Tất cả các cuộc kiểm phiếu lại của tiểu bang cũng như các cuộc tranh chấp tại tòa án về kết quả bầu cử tổng thống phải được hoàn tất trong ngày này.
Vào ngày 14 tháng 12 tại 50 tiểu bang và District of Columbia các đại cử tri nhóm họp tại những địa điểm do cơ quan lập pháp của tiểu bang họ lựa chọn, bỏ phiếu bầu tổng thống và phó tổng thống bằng lá phiếu giấy. Các phiếu bầu được kiểm đếm. Sau đó các đại cử tri ký vào sáu giấy chứng nhận, bao gồm danh sách các phiếu đại cử tri cho tổng thống và một danh sách riêng các phiếu đại cử tri cho phó tổng thống. Đây là các chứng chỉ của cuộc bình chọn. Các Chứng chỉ của Cuộc bình chọn được nối ghép với các Chứng chỉ Đạt được, được niêm phong và chứng nhận. (Chứng chỉ đạt được là chứng nhận do tiểu bang xác định kết quả đắc cử qua bỏ phiếu,). Chứng chỉ được gửi bằng thư bảo đảm đến:
Chủ tịch Thượng viện (phó tổng thống Hoa Kỳ)
Ngoại trưởng của tiểu bang nơi mà các đại cử tri đã gặp nhau (hai bản sao)
Cục lưu trữ của Hoa Kỳ (hai bản sao)
Thẩm phán tại quận hạt Hoa Kỳ nơi các cử tri gặp nhau
Ghi chú: Một đại cử tri không bỏ phiếu theo người đã giành được số phiếu phổ thông được gọi là "đại cử tri vô tín". Một số tiểu bang có thể bỏ qua lá phiếu của một đại cử tri vô tín. Ở một số tiểu bang, các đại cử tri vô tín có thể bị thay thế hoặc phải chịu hình phạt. Quyết định vào tháng 7 năm 2020 của Tòa án Tối cao trong vụ Chiafolo kiện Washington khẳng định rằng luật của tiểu bang trừng phạt hoặc thay thế các đại cử tri bất tín là hợp hiến.
Vào 23 tháng 12 các chứng chỉ trên vào ngày thứ 4 tuần thứ 4 của tháng 12, tức là ngày 23 tháng 12 của năm 2020 phải được giao đến cho các viên chức đã được chỉ định.
Vào ngày 6 tháng 1 Hạ viện và Thượng viện họp trong một phiên họp chung lúc 1 giờ chiều để kiểm phiếu và tuyên bố kết quả. Phó tổng thống, trong trường hợp này là Mike Pence giữ vai trò chủ tịch của Thượng viện và chủ trì sự kiện sẽ mở các chứng chỉ và trình chúng cho bốn “giao dịch viên”, hai trong mỗi viện. Giao dịch viên có trách nhiệm đọc ra, và sau đó lập danh sách các kết quả có trong chứng chỉ. Khi giao dịch viên kiểm phiếu xong thì báo cáo kết quả với phó tổng thống. Ứng cử viên nhận được tối thiểu 270 phiếu đại cử tri trở lên sẽ được tuyên bố là Tổng thống và Phó Tổng thống được bầu.
Ngày 20 tháng 1 năm 2021 Tổng thống đắc cử tuyên thệ nhậm chức vào ngày nhậm chức. Tổng thống sắp mãn nhiệm chào mừng tổng thống đắc cử vào Nhà Trắng. Sau đó, trong một buổi lễ theo truyền thống có sự tham dự của tất cả các cựu tổng thống còn sống, tổng thống mới tuyên thệ nhậm chức. Việc này được chủ tọa bởi chánh án của tòa án tối cao, hiện là John Roberts.
Ghi chú: nếu xẩy ra trường hợp Hạ viện và Thượng viện đồng ý loại trừ các phiếu đại cử tri của một tiểu bang (hay nhiều tiểu bang) với lý do bầu cử gian lận hay phiếu bầu bất hợp lệ, điều đó sẽ dẫn đến sự kiện ứng cử viên sẽ không hội đủ số phiếu đại cử tri theo luật định để đắc cử tổng thống. Tu chính án thứ 12 sau đó kêu gọi các cuộc bầu cử sơ bộ tại Hạ viện (để chọn tổng thống) và Thượng viện (để chọn một phó tổng thống). Các cuộc bầu cử đó sẽ phải kết thúc trước 12 giờ trưa vào ngày 20 tháng 1 năm 2021 để tổng thống và phó tổng thống mới được chỉ định sẽ tuyên thệ nhậm chức. Đây là điều mà chiến dịch của tổng thống Trump đang nhắm tới. Tuy nhiên với hầu hết những vụ kiện của Trump tại các tiểu bang chiến trường hiện đã bị các tòa án loại bỏ vì không trưng dẫn được các bằng chứng gian lận trên bình diện rộng lớn, thì với số phiếu đại cử tri đoàn đạt tới là 306 phiếu, vượt qua số phiếu đại cử tri đoàn đòi hỏi để đắc cử tổng thống là 270, ứng cử viên đảng Dân Chủ Joe Biden vẫn sẽ là người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
Tuệ Vân
Ngày 30 tháng 11 năm 2020
Tài liệu tham khảo:
- FAQ: What happens next in the presidential election process? National Constitution Center. November 6 2020 by Scott Bomboy https://constitutioncenter.org/blog/faq-what-happens-next-in-the-presidential-election-process
- Election 2020 timeline: What happens next? November 7, 2020 - 12:45 PM By: Debbie Lord, Cox Media Group National Content Desk https://www.kiro7.com/news/trending/election-2020-timeline-which-steps-come-after-nov-3-election/WCFUPYQPOZEWZGRYUKSO6SG5FM/