1/TXN. Kính chào quý vị thính giả. Chào ĐT, chào NK, và chào TV. Chuyến xuất ngoại sau cùng ở tư cách tổng thống Mỹ của ông Obama có vài điều đáng nói. Thứ nhất là ông đã đến Hy lạp lúc ba giờ sáng, nhưng đã được đón rước bằng thảm đỏ đàng hoàng, tuy rằng Hy lạp dưới quyền thủ tướng Alexis Tsipras thiên tả và thân Nga. Sang Đức gặp thủ tướng Angela Merkel, không có gì đặc biệt, nhưng truyền thông Mỹ đã thổi lên rằng bà Angela là bạn đồng minh mạnh mẽ cuối cùng ở Âu châu tích cực bảo vệ tự do dân chủ. Chặng chót ở Lima nước Peru dự hội nghị thượng đỉnh Á châu Thái bình dương APEC thì truyền thông Mỹ loan tin rằng tổng thống Obama đã “thảo luận” với tổng thống Putin 4 phút. Điều ông phát biểu đáng chú ý có lẽ chỉ là về người kế vị ông. Ông nói là không thể cằn cứ vào những lời nói lúc tranh cử và phải để thời gian cho người đắc cử làm việc. Cũng tại Lima, có lẽ giờ phút huy hoàng thoải mái của ông nhất là dự buổi họp với giới trẻ lãnh đạo, nơi ông được cô Cyntia Riveros người đã được học bổng YLAI (Young leadership of the Americas Initiative) do bộ ngoại giao Mỹ bảo trợ, đón tiếp nồng nhiệt, theo như tường thuật của báo Anh quốc Daily Mail. Báo này có đi nhiều hình chụp tổng thống Obama và cô Cyntia, trong có hình cô Cyntia gaing hai tay cười tươi rói đón vị tổng thống Hoa kỳ. Chuyện đáng biết còn là tin đức giáo hoàng Francisco ra quyết định trao cho các linh mục quyền vĩnh viễn tha thứ tội phá thai. Quyền này, trước đây chỉ trao cho giám mục, còn các linh mục thì chỉ được phép từng giai đoạn ngắn đặc biệt. Về những tin này, tôi nghĩ thảo luận có thể cũng là dịp học hỏi hứng thú. Ngoài ra thì như thường lệ, mời các bạn thêm thắt đề tài tùy ý cho cuộc thảo luận hôm nay.
2/ ĐT. ĐT xin kính chào tái ngộ quý vị thính giả. Xin kính chào BS Ninh và anh Nguyên Kim. Thân ái chào TV. ĐT xin chúc tất cả các vị một ngày Lễ Tạ ơn vui vẻ và đầm ấm. Năm 2016, với bao nhiêu biến chuyển đã dần dần trôi qua. Có nhiều biến chuyển tốt đẹp, như tình trạng kinh tế Hoa Kỳ đang trên đà phục hồi, tỷ lệ thất nghiệp sút giảm. Nhưng cũng có nhiều biến chuyển xấu, như các thương hiệu lớn của nước Mỹ như Macy’s, Sears, JC Penny, Office Depot…. tuyên bố là sẽ đóng mấy trăm cửa tiệm trên toàn nước Mỹ, vì lý do cạnh tranh không lại, với các dịch vụ mua bán trên mạng điện tử như Amazon… Tuy nhiên, câu chuyện bầu cử TT Hoa Kỳ ngày 8 tháng 11 mới đây, vẫn là một đề tài lớn nhất, không những làm rung động trong nướcMỹ, mà còn làm cả thế giới sôn xao. Thanks Giving năm nay, có vạn người vui và cũng có cả triệu người buồn bã, thất vọng. Các cuộc biểu tình “chống kết quả bầu cử” vẫn còn đang tiếp diễn. Cũng nhờ cuộc bầu cử này, mà người tacó cơ hộiđánh giá sự tài ba của các chiêm tinh gia… có tầm vóc quốc tế, những mau mắn…tiếu lâmcủachính phủ lâm thời… tự phongnhiều lần Đào Minh Quân, và sự dây máu ăn phần của một một số người VN, như một nhà văn nguyên giữ cấp tá tâm lý chiến VNCH, chỉ 3 ngày trước cuộc bầu cử, đã tung lên mạng bài viết: “Tôi bầu cho đàn bà” với những lời bốc thơm bà Clinton tới tận mây xanh, để kiếm phiếu cho bà, và sau khi người đàn bà được ông bầu đã thất bại, thì ông lại gỡ gạc bằng bài: “Quân tử nhất ngôn, và quân tử nói đi nói lại”. Xin chia buồn với ông, sự thất bại của bà Clinton đã kéo theo sự thất bại của ông, vì những lý luận của ông đưa ra, đã chẳng thuyết phục được ai, để ông kiếm được số phiếu cho bà Clinton như ông mong đợi. Tuy nhiên, dù thỉnh nguyện thư đã có 5 triệu chữ ký yêu cầu “vô hiệu hóa kết quả bầu cử”, dù các cuộc biểu tình rầm rộ dưới trời đông tuyết giá vẫn tiếp diễn, thì ông Donald Trump vẫn cứ là vị TT thứ 45 của Hoa Kỳ, và ông đang bận rộn thành lập nội các. Xin mời các vị hãy nâng ly, thưởng thức một bữa tiệc gà tây tuyệt vời của ngày Lễ Tạ Ơn năm nay, và cầu chúc cho khẩu hiệu: “Make America great again” và “Drain the swamp” của ông Trump trở thành sự thực.
3/NK. Trước hết NK xin kính gửi lời chào tới quý vị thính giả đang theo dõi chương trình BCTS với BS TXN, ĐT, TV, và NK ngày hôm nay. Xin kính chào Bs N và thân kính chào các chị ĐT, TV. NK phục chị ĐT là bây giờ mà còn kiên nhẫn bỏ thì giờ theo rõi các tin chiêm tinh, các chức tước chính trị tự phong. Hồi cách đây mấy chục năm khi mới đến định cư ở Mỹ thì NK còn theo rõi tìm hiểu các chính trị gia tự phong, các nhà chiêm tinh thế giới nhưng bây giờ thì NK chỉ thấy đó là chuyện cười không làm ai cười. Quá lắm thì nó giúp cho mấy vị gần đất xa trời có chuyện nói và hy vọng, khi tụ họp ăn uống mừng 70, hay 75, hay 80 vân vân… Khẩu hiệu của ông Trump chống tham nhũng và làm nước Mỹ vĩ đại trở lại nghe thì khoái tai nhưng không hiểu làm được tới đâu, cho nên NK chỉ chờ xem. Ngoài ra thì nếu mà ông Trump khuyến khích sự kỳ thị dù trực tiếp hay gián tiếp thì NK cũng nghĩ rằng nước Mỹ sẽ không thể nào vĩ đại được, dù là ông Trump có đem tiền vào nước Mỹ, do khả năng làm doanh thương xuất sắc của ông. Chuyện tổng thống Obama vịt què được trải thảm đỏ đón tiếp lúc ba giờ sáng ở Hy lạp là điều NK không hiểu tại sao?
4/TV. TV kính chào BS N, chị ĐT, anh NK, và thân ái kính chào quý vị thính giả cùng các bạn toàn cầu. TV cũng đồng ý với nhận định của anh NK rằng nước Mỹ không thể nào vĩ đại, nếu mà kỳ thị chủng tộc. Bởi vì sự kỳ thị tự nó đã là một yếu tố phân rã nội tại, chưa kể đến sự mất sức thu hút nhân tài thế giới. Mà xã hội phân rã thì không thể nào có sự đồng lòng nhất chí xây dựng cuộc sống chung, hài hòa. Dù rằng một thành phần hay một nhóm có khả năng khống chế, khai thác những thành phần khác trong xã hội để sinh lợi. Trên thế giới chúng ta đã biết rằng Nam Phi là một nước kỳ thị chủng tộc hạng nhất trong nhiều năm mà sau chót đã phải bỏ chính sách này. Mỹ cho tới nay được coi là một nước của cơ hội, nghĩa là những người có khả năng, bất kể màu da, từ khắp thế giới, đổ dồn vào làm việc, kiếm tiền để sống đời tự do, không bị hạch hỏi, không bị coi thường đối xử, vì thế đã hết lòng phục vụ xây đắp. Cho nên những phát biểu kỳ thị không giúp ích cho nước Mỹ chút nào. Về câu hỏi của anh NK rằng tại sao mà tổng thống sắp hết nhiệm kỳ Obama lại được trải thảm đỏ tiếp đón lúc 3 giờ sáng ở nước Hi Lạp thân Nga trong khi ở Tầu là nước đối tác quan trọng của Mỹ thì tổng thống Obama lại bị coi nhẹ thể, thì TV không có dữ kiện để trả lời. Hy vọng bác sĩ Ninh sẽ có câu giải đáp cho thắc mắc này.
5/TXN. Tôi không chờ mong nhiều ở các khẩu hiệu tốt đẹp của ông Trump, cũng như không e sợ nhiều những lời phát biểu kỳ thị trong khi tranh cử. Bởi vì những hứa hẹn tranh cử trong tuyệt đại đa số các trường hợp là chỉ nhắm một số quần chúng để kiếm phiếu, chứ không phải để thực hiện hết như thế. Chưa kể rằng dù cho có thực lòng muốn thực hiện đúng theo lời nói ra đi nữa thì cũng không phải là có thể được, vì nước Mỹ này có cơ chế, quy định làm việc rõ ràng không thể vượt qua. Ông Trump tuy có nhiều quyền hành ở vị trí người cầm đầu hành pháp, nhưng không thể là một nhà độc tài. Mặc dầu là đã có những kết tội ông là độc tài, là người sẽ chấm dứt dân chủ, khi làm tổng thống. Phát biểu của ông và sự thắng cử của ông đã làm gia tăng những biểu hiện kỳ thị trong một số địa phương, hay hoàn cảnh, nhưng sẽ không thể hồi phục lại chế độ kỳ thị trước thập niên 50. Ngoài ra, ông Trump theo tôi hiểu, thì bản chất là một doanh gia, thì sẽ làm việc ứng xử theo kiểu một doanh gia. Nghĩa là có cứng có mềm, điều đình và thỏa hiệp.
Về câu hỏi tại sao tổng thống Obama lại được đón tiếp long trọng đúng lễ nghi khi phi cơ hạ cánh lúc 3 giờ sáng thì theo tôi nghĩ đó chỉ là vì Hy lạp trong tình trạng mắc nợ 240 tỉ euro không trả được. Không trả được thì tức là vỡ nợ. Tình trạng vỡ nợ này đáng lý thì xẩy ra năm 2010. Nếu vỡ nợ thì Âu châu nói riêng và thế giới Tây phương lại lâm vào tình trạng khủng hoảng tài chính như năm 2008. Vì thế Quỹ tiền tệ quốc tế, Hội đồng Liên Âu và Ngân hàng trung ương Âu châu đã quyết định cho Hy lạp vay 8,4 tỉ đô la. Tiền này là để trả các khoản nợ giúp chính phủ Hy lạp có thể tiếp tục vận hành, mua thời gian bằng các biện pháp tiết kiệm, bắt dân chúng thắt lưng buộc bụng, và sửa đổi lạihệ thống kinh tế tài chánh, chứ không phải là để phát triển kinh tế. Nói cho rõ thì Hy Lạp vẫn trong tình trạng lao đao, khó khăn. Chuyến đi của ông Obama đã được sắp xếp trước khi bầu cử để bàn về chuyện nợ này. Vì nếu vỡ nợ xẩy ra thì Hy Lạp chỉ còn cách ra khỏi khối Liên Âu. Chuyện này gọi là Grexit là điều mà một số nước Âu châu không muốn, cũng như Mỹ không muốn. Ông Obama sang Hy lạp được tiếp đón long trọng là bởi vì Hy lạp hy vọng ông Obama có thể thuyết phục bà Merkel thủ tướng Đức là nước kinh tế mạnh nhất Âu châu để mà giúp Hy lạp theo hướng này.
6/ ĐT. Sự đắc cử của ông Donald Trump đã gây rung động trên toàn cầu. TT Obama, trong chuyến viếng thăm Đức lần cuối, trước khi mãn nhiệm kỳ, để giã biệt TT Đức là bà Angela Merkel, một người bạn đồng minh bây giờ được ca tụng là thân thiết nhất của Hoa Kỳ, nhưng mà cũng có vài năm không vui gì mấy với ông Obama vì vụ Mỹ nghe lén điện thoại của bà mà Ed Snowden tiết lộ. Ông Obama đã đọc một bài diễn văn ca ngợi sự đoàn kết của liên minh châu Âu, hô hào việc “toàn cầu hóa”, để cùng nhau phát triển, và đả phá chủ nghĩa “tự cô lập” mới nảy sinh. Trong buổi họp của hội nghị ICCở Marrakech, Maroc, 360 doanh nhân Hoa kỳ, và các doanh nhân có cơ sở đặt trên đất Hoa Kỳ, đều đồng thanh khẳng định sẽ tiếp tục theo đuổi cam kết bảo vệ môi trường, giảm thiểu khí thải nhà kíếng CO2 100% vào năm 2040. Cam kết này đã trả lời cho phát biểu của TT tân cử Donald Trump là sẽ loại bỏ hiệp định bảo vệ môi trường, vì ông cho là tốn kém, và không có tác dụng thực tế. Theo tin Reuter, cuộc hội đàm ngày 17 tháng 11 của Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã được TT Trung Quốc là Tập Cận Bình chăm chú theo dõi, vì cho là đường lối của Tân TT đối với Nhật Bản, sẽ định hình cho chính sách đối ngoại mới của Mỹ tại Đông Nam Á. Tập Cận Bình quan tâm, vì trong phát biểu tranh cử, ông Trump đã nói: Nếu đắc cử TT, thì ngày đầu tiên tại Tòa Bạch Ốc, ông sẽ đưa TQ lên bàn nghị luận về việc TQđã hạ giá đồng Nhân Dân Tệ, và xuất cảng hàng hóa sang Hoa Kỳ, và ôngđe dọa sẽ đánh thuế 35% trên hàng hóa xuất cảng từ TQ”. Các vị có ý kiến gì không?
7/NK. Theo NK nghĩ thì có lẽ rằng ông Trump sẽ làm trở ngại được kế hoạch bảo vệ môi trường của tổng thống Obama. Bởi vì nhiều nhà doanh thương Hoa kỳ hay là khai thác dầu hỏa sẽ rất là hưởng ứng. Quốc hội Hoa kỳ đa số là Cộng hòa chắc sẽ không chống gì cái ý kiến này của ông Trump. Còn các nước khác mà muốn bảo vệ môi trường là tùy ý. Chuyện ông Trump đe dọa sẽ đánh thuế 35% trên hàng hóa xuất cảng từ TQ cũng như giải quyết vấn đề lũng đoạn tài chính của TQ ông Trump có làm được hay không không phải một mình ông quyết định được. Cho nên NK nghĩ là mình cứ để đó coi.
8/ĐT....Ông Donald đắc cử, sẽ là một nhà tỷ phú đầu tiên làm Tổng Thống điều hành đất nước Hoa Kỳ. Với khối tài sản khổng lồ, gồm có nhiều bất động sản, hệ thống khách sạn, khu thương mại, hãng xưỏng, sân golf, các cơ sở giải trí….., không những ở Hoa Kỳ mà còn tại rất nhiều nước trên thế giới, đã làm người ta lo ngại, là sẽ có “xung đột lợi ích” giữa “đế chế Trump” và “chính quyền Trump”. Mặc dầu luật pháp không cấm TT có tài sản riêng, nhưng sự điều hành hai đường dây song song sẽ không tránh khỏi những “xung đột lợi ích”. Trước đây, các TT Hoa Kỳ có tài sản riêng, đều giao phó tài sản cho một cơ quan đầu tư độc lập, và không ngó ngàng gì tới, trong thời gian tại chức. Về phần ông Trump, sau khi đắc cử, ông đã cam kết là không nhận lương TT là $400.000 mỗi năm, và giao hết việc kinh doanh tài sản gia đình cho 3 người con quản lý, để ông chuyên tâm vào việc điều hành quốc gia. Tuy nhiên, người ta băn khoăn là, với khối lượng tài sản quá lớn, ông lại đã từng là “bộ óc”, kinh doanh và phát triển mớ tài sản này, thì ngày nay, liệu ông có cam tâm chuyện chú vào điều hành đất nước, để phó mặc khối tài sản này cho 3 đứa con quản lý hay không? Khi xưa, TT Lyndon B Johnson khi làm TT, vẫn âm thầm điều hành các cơ sở thương mại riêng tư, và đã bị nhiều chỉ trích. Người ta cũng thắc mắc là trong buổi tiếp xúc với TT Nhật Shinzo Abe ngày 17 tháng 11, con gái của ông Trump là Ivanka Trump, người quản lý tài sản của gia đình Trump cũng hiện diện, và chồng cô, là Jared Kushner cũng có mặt một lúc. Tuy nhiên, báo chí lại không được tham dự, và nội dung buổi họp cũng không được phổ biến. Nhiều nhân vật trong chính trường nhận xét sự có mặt của Ivanka, trong buổi họp có tính cách chính trị là không thích hợp, vì cô Ivanka không hề có một vị trí chính thức trong chính quyền. Ông Daniel Brian khuyên ông Trump nên giao tài sản cho một cơ quan đầu tư độc lập như các vị TT trước đây, thì minh bạch hơn là giao cho con gái. Wall Street Journal đề nghị ông Trump nên bán hết tài sản, lấy tiền mặt và chuyển thành “blind trust” để tránh xung đột lợi ích giữa công và tư. ĐT thì không biết nhiêu về đề tài tài chánh, nên chỉ thuật lại những dư luận của báo chí, nhưng không dám lạm bàn. Còn các vị thì nghĩ sao?
9/TXN. Vấn đề gọi là “xung đột lợi ích” là yêu cầu đặt ra tổng quát cho người thường, hay là chính khách chung chung. Đối với Trump là tay đại tỉ phú, và là tổng thống, thì chuyện giải quyết không khó bởi vì không thiếu gì cách đi vòng, qua các lỗ hở luật pháp, nhờ các luật gia chuyên gia có hạng chỉ dẫn. Các bàn tán quanh chuyện này chỉ nêu ra để tạo những phiền hà khó khăn nhất thời cho Trump cũng như những bàn tán quanh chuyện chọn nhân viên nội các. Và bàn rồi cũng sẽ không đi đến đâu. Tôi nghĩ không phải là vấn đề Trump sẽ bị bí.
10/ĐT. Sau ngày bầu cử 8/11, tại Hoa Kỳ, đã xảy racác “hình tội thù ghét” (hate crime) trên khắp các tiểu bang. Mới trên 1 tuần lễ, mà đã có tới 537“tội thù ghét” trên toàn quốc. California là nơi xảy ra nhiều nhất, với51 trường hợp. New York đã có 25 trường hợp. Hate crimes bao gồm những kỳ thị chủng tộc, kỳ thị màu da, và kỳ thị tôn giáo. Tại New York, một kẻ đã viết trên tường: “Hãy để sắc dân da trắng trở lại vị trí tối thượng”. Thống đốc Cuomo của tiểu bang New York, đã vô cùng tức giận và đòi hỏi cơ quan an ninh phải tìm cho ra kẻ đã viết những dòng chữ này để đưa ra trước pháp luật. Tại California, ĐT được biết có 3 trường hợp “hate crimes” ở các trường Trung học Alameda, San Ramon và Dublin, với những dòng chữ lăng mạ các sắc dân thiểu số, và dân da màu viết trên bức tường trong cầu tiêu. Ngày 9 tháng 11, tại Maple Grove High School, Minnesota, trong phòng vệ sinh của nam sinh, người ta đọc được: “Fuck Niggers”, “Fuck all porch monkeys”, “Whites only”! Có người cho rằng những lời tuyên bố chống dân Hồi Giáo, miệt thị dân Mễ, của ông Trump đưa ra trong thời kỳ tranh cử đã khuyến khích cho kỳ thị trở lại. Thực sử ở Mỹ mầm mống của kỳ thị vẫn luôn âm ỉ, chỉ chờ cơ hội là bùng cháy bằng chứng là sự hình thành của nhóm KKK mà một trong những người lãnh đạo của nhóm này là một thượng nghị sĩ Hoa Kỳ. Để tranh đấu cho sự bình đẳng của người da đen, mục sư Luther King đã phải trả giá bằng chính mạng sống của mình. ĐT thấy rằng, nếu không có biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn lậptức, để sự kỳ thị lan rộng, thì sẽ đưa tới tình trạng bất ổn trong xã hội, không những chỉ nguyhiểm cho những sắc dân thiểu số, mà chính những người da trắng cũng sẽ bị ảnh hưởng. Các vị có đồng ý với ĐT về điều này hay không?
11/TV. Những sự kiện kỳ thị chị ĐT nêu ra ở trên, đã xẩy ra, nhiều khi là đến từ những người vô ý thức hay là những thiếu niên bồng bột cảm thấy rằng đã đến lúc họ có thể nói ra hay thực hiện các hành động thù ghét. Sau khi ông Trump nhận chức tổng thống với các nhân vật trách nhiệm pháp luật rõ ràng thì chúng ta mới có thể thấy được mọi việc sẽ diễn tiến như thế nào. Tuy nhiên TV cũng tin là vấn đề sẽ không thể nào trở lại với thời kỳ kỳ thị sắc tộc trước 1950 được. Bởi vì nếu xẩy ra với tầm mức rộng khắp nơi, sẽ là yếu tố tác hại vô cùng to lớn cho xã hội Hoa kỳ.
12/TXN. Đến đây thì chương trình bcts hôm nay phải tạm ngưng. Xin kính chào quý vị thính giả. Chào ĐT, chào NK. Chào TV. Xin cám ơn các bạn. Xin hẹn gặp lại quý vị và các bạn trong một kỳ tới
13/ĐT. Đến đây, thì ĐT xin kính chào tạm biệt quý v ị thính giả. Xin kính chào BS Ninh và anh Nguyên Kim. Thân ái chào TV. Xin hẹn gặp lại quý vị trong kỳ bcts tuần tới.
14/NK. Nguyên Kim xin kính lời chào tạm biệt quý vị thính giả đang theo dõi chương trình BCTS hàng tuần với BS TXN, ĐT, TV, và NK ngày hôm nay. Xin kính chào tạm biệt BS N và xin thân kính chào tạm biệt các chị ĐT, và TV. Xin hẹn gặp lại tất cả quý vị và các anh chị trong một chương trình BCTS lần tới.
15/TV. TV kính chào BS N, chị ĐT, anh NK, và thân ái kính chào tạm biệt thính giả cùng các bạn toàn cầu đang theo rõi chương trình bàn chuyện thời sự.